กระแสเห่อเว็บไซต์เครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social Networking) ชื่อดังอย่าง hi5 (www.hi5.com) ฮิตสุดๆ ในช่วงต้นปีที่ผ่านมา จนทำให้ใครต่อใครโดยเฉพาะวัยรุ่นไทยไม่ยอมตกขบวนเทรนด์นี้และต้องเข้าไปเป็นสมาชิกของเครือข่ายสังคม hi5 กันให้จงได้ ขณะที่บรรดานักการตลาด เอเยนซี่ หรือแม้แต่เจ้าของสินค้าเองก็พยายามจะเกาะติดเทรนด์นี้ด้วยการเข้าไปจับจองพื้นที่ใน hi5 ด้วยเช่นกัน เพราะเชื่อกันว่าจะเป็นขุมทรัพย์ใหม่ทางการตลาดที่สามารถเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้ตรงและวัดผลได้จริง
ตัวจริงหรือกระแส
ถ้าพูดถึง hi5 ในเมืองไทย คงต้องบอกว่าวันนี้คนไทยรู้จักกับเว็บเครือข่ายชุมชนออนไลน์ชื่อดังนี้มาเกือบ 4 ปีแล้ว แต่กระแสความฮอตของเจ้า Hi5 ดูเหมือนจะร้อนแรงอย่างมากในช่วงต้นปีที่ผ่านมานี้เอง ไม่ว่าจะเดินไปไหนมาไหน ก็จะได้ยินเด็กวัยรุ่นหรือแม้แต่เพื่อนร่วมงานข้างๆ ถามว่า “เธอมี hi5 หรือยัง?”
และจากคำถามสั้นๆ นี่แหละที่เป็นจุดเริ่มต้นของ hi5 เมืองไทยจนกระทั่งกลายเป็นกระแสโด่งดังและลามลึกไปทั่วทั้งเมือง จนถึงวันนี้มีสมาชิกคนไทยเข้าไปลงทะเบียนสูงเกือบ 5 ล้านคน ซึ่งหากเทียบกับ hi5 ทั่วโลก hi5 เมืองไทยถือเป็นอันดับ 2 รองจาก hi5 ของประเทศเม็กซิโก ซึ่งนับว่าเป็นการเติบโตที่รวดเร็วมาก และมีการคาดกันว่าเจ้า hi5 ในเมืองไทยนี้จะยังคงเติบโตเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
“ตอนนี้ hi5 มีสมาชิก 4.9 ล้านคน ถ้าเทียบกับเดือนธันวาคมปีที่แล้ว เติบโตเพิ่มขึ้นเกือบ 200% และเชื่อว่าน่าจะเพิ่มขึ้นได้อีก โดยเฉพาะในกลุ่ม 13-17 ปี โดยมองว่าน่าจะโตได้ราว 6 ล้านรายในปีหน้า”
เป็นคำบอกเล่าของนายกษมาช นีรปัทมะ กรรมการบริหารสื่อออนไลน์ บริษัทท้อปสเปซ (ประเทศไทย) จำกัด ซึ่งเป็นตัวแทนขายโฆษณาให้ hi5 แต่เพียงผู้เดียวในประเทศไทย ถึงทิศทางกระแส hi5 ในเมืองไทย ซึ่งเป็นดัชนีชี้ให้เห็นว่า hi5 วันนี้ไม่ใช่แค่กระแส ที่มาเร็วไปเร็ว
สอดคล้องกับคำบอกเล่าของนายกติกา สายเสนีย์ Business Direction บริษัท MEC Interaction ที่มองว่า ช่วงนี้อาจดูเหมือน hi5 จะเติบโตช้าลง นั่นก็เป็นเพราะในช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา hi5 ไม่ได้เป็นข่าวหวือหวา แต่ทว่ายังมีการเติบโตอยู่ และน่าจะเติบโตได้เร็ว ดูได้จากผลสำรวจ 10 อันดับเว็บที่เป็น Social Networking ของไทยจาก www.Alexa .com บริษัทวิจัยเว็บชั้นนำระดับโลกพบว่า hi5 เป็นเว็บอันดับ 2 รองจาก Google ประเทศไทย
ปัจจัยที่ทำให้ hi5 เมืองไทยสามารถดึงดูดให้ผู้คนเข้าไปเล่นสูงเกือบ 5 ล้านรายในเวลาไม่กี่ปี นายกษมาช บอกว่า อย่างแรกเพราะ hi5 ตอบโจทย์พฤติกรรมผู้เล่นคนไทย ที่ชื่นชอบการดูและฟัง โดยคนส่วนใหญ่เข้าไปเพราะอยากเห็นไลฟ์สไตล์หรือกิจกรรมของเพื่อนหรือคนที่เขาชื่นชอบ จึงเป็นผลให้ hi5 เติบโตอย่างรวดเร็ว บวกกับกลุ่มเป้าหมายของอินเทอร์เน็ตเป็นวัยรุ่น ชอบเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ อยู่ตลอดเวลา
เขายังชี้ด้วยว่า ภาษาก็มีผลผลักดันให้ hi5 เติบโต เพราะตั้งแต่ hi5 มีเมนูภาษาไทยช่วยเพิ่มจำนวนมากขึ้น รวมถึงความง่ายของตัวแอพพลิเคชัน ซึ่งไม่ยากเท่ากับ Facebook ก็เป็นแม่เหล็กที่ดึงดูดให้ผู้คนเข้ามาในเครือข่ายสังคมออนไลน์แห่งนี้
เช่นเดียวกับความเห็นของนายปรเมศวร์ มินศิริ เจ้าของเว็บไซต์กระปุกดอทคอม ที่มองว่า ความสำเร็จ hi5 วันนี้เกิดจากการที่ hi5 สามารถสนองตอบพฤติกรรมของกลุ่มวัยรุ่นไทยได้อย่างตรงจุดที่ชอบการมีเพื่อน และแสดงออก ในขณะที่บรรดาเอเยนซี่ก็วิเคราะห์ตรงกันว่า เหตุที่ทำให้ hi5 เติบโตรวดเร็วมาจาก 2 ปัจจัย นั่นคือ การมีเมนูภาษาไทย บวกกับความง่ายของแอพพลิเคชันเมื่อเทียบกับเว็บประเภทโซเชี่ยล เน็ตเวิร์กกิ้งด้วยกัน
วิธี Make Money บน hi5
จากจำนวนผู้คนที่หลั่งไหลไปยังเครือข่ายสังคมออนไลน์เกือบ 5 ล้านคนวันนี้ ทำให้นักการตลาด นักโฆษณา รวมถึงเจ้าของแบรนด์สินค้าจำนวนมากหันมามองการตลาดออนไลน์ผ่านทางเว็บไซต์ประเภทเครือข่ายสังคมออนไลน์ เพราะส่วนหนึ่งมองตรงกันว่า สามารถทำให้เกิดการเชื่อมโยงกับตราสินค้า (Brand Association) แถมยังเลือกกลุ่มเป้าหมายได้ตรงจุด และที่สำคัญราคาไม่แพง และวัดผลได้จริง
“ในแง่ช่องทางการสื่อสาร คนบน hi5 4-5 ล้านคน เป็นคนที่มีการศึกษา และเป็นคนรุ่นใหม่ นักการตลาดย่อมถือเป็นกลุ่มที่มีโอกาสทางการตลาด ดังนั้นอย่างแรกที่จะสามารถสื่อสารได้ และ hi5 ก็ได้เงิน ก็คือ แบนเนอร์ทั่วไป โดยโฆษณาสินค้านั้นจะโผล่ตามหน้าเว็บต่างๆ ที่คนเข้าไปเปิดอ่าน”
นายกษมาช บอกถึงวิธีทำตลาดยอดนิยมบน hi5 และเสริมถึงวิธีทำเงินบน hi5 อีกว่า เป็นการทำแบรนด์ๆ หนึ่งให้เหมือนกับคนๆ หนึ่ง ผ่านการสร้างโปรไฟล์ของผลิตภัณฑ์ แล้วทำการเชื่อมโยงเครือข่ายกับกลุ่มเป้าหมาย โดยให้สินค้าบริการเป็นศูนย์กลาง มีการอัพเดตข้อมูลสินค้าและบริการอยู่เสมอ มีอินเตอร์แอคทีฟกับกลุ่มเป้าหมาย เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายสนใจและคอยติดตาม
ตัวอย่างหนึ่งในกรณีนี้ก็คือ ค่ายทรู ในส่วนไฮสปีด อินเทอร์เน็ต ได้มีการทำโปรไฟล์ปลาฉลาม ในชื่อ speedyshark.hi5.com เพราะเชื่อว่าเป็นยุทธวิธีใหม่ที่กลุ่มเป้าหมายวัยรุ่นสนใจ ขณะเดียวกันก็เป็นวิธีหนึ่งของ Viral Marketing ที่จะทำให้ทรูสามารถสร้างคอมมูนิตี้ที่จับต้องได้ โดยในโปรไฟล์จะประกอบด้วย Photo Album ของปลาฉลามซึ่งเป็นตัวแทนแบรนด์สินค้าไฮสปีด อินเทอร์เน็ตของทรู และมีของเล่นให้ดาวน์โหลด เพื่อให้ใครก็ได้สามารถอัพโหลดไปใช้ได้ ตลอดจนกิจกรรมต่างๆ
โดย 2 เดือนกับการทำตลาดบน hi5 น.ส.จามรี นิตยวรรณ รองผู้อำนวยการฝ่ายบริหารภาพลักษณ์องค์กรฝ่ายสื่อสารการตลาด บริษัททรู คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) บอกว่า ทำให้ทรูสามารถสร้างสังคมบนโลกออนไลน์ได้กว่า 1,600 คน ซึ่งถ้าเทียบเม็ดเงินที่ใช้ทำตลาดในรูปแบบเดิม ถือว่าคุ้มค่ามาก เพราะตัวเลข 1,600 คน ที่เข้ามาเป็นสังคมจริงและเป็นคอเดียวกัน
นอกจากนี้ ยังมีการทำตลาดแอพพลิเคชัน ด้วยการสร้างแอพพลิเคชันตามลักษณะแบรนด์ที่ต้องการพรีเซ็นต์เพื่อให้สมาชิกนำไปใช้งาน รวมถึงการรวมกลุ่มของผู้ใช้ โดยเป็นการผสมผสานโลกออนไลน์เข้ากับออฟไลน์ สมมติบริษัทหนึ่งทำแคมเปญโลกร้อน ก็สามารถทำเป็นโปรไฟล์ให้ความรู้เรื่องโลกร้อน ขณะเดียวกันสามารถนำคนจากโปรไฟล์นี้ไปร่วมทำกิจกรรมปลูกป่าในโลกออฟไลน์ได้อีกด้วย
แม้การตลาดบน hi5 จะมีหลายวิธี แต่เขาบอกว่า ปัจจุบันสินค้ากว่า 90% ที่เข้ามาทำตลาดบน hi5 เป็นแบนเนอร์ ส่วนรูปแบบอื่นยังน้อย เพราะต้องให้ความรู้กับตลาดอีกมาก โดยตอนนี้มีหลายรายอยู่ระหว่างเจรจา ทั้งไอที และคอนซูเมอร์ และถึงสิ้นปีคาดมีสินค้าเข้ามาทำตลาดเพิ่มขึ้นเกือบ 10 ราย
พลัง hi5 ทำเงินได้จริงไหม
จำนวน 5 ล้านคนใน hi5 หากเทียบกับผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทยที่ปัจจุบันมีประมาณ 14 ล้านคน ในแง่การตลาดถือเป็นกลุ่มที่มีอิทธิพล เพราะเป็นจำนวนเกือบครึ่งหนึ่งของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตของประเทศ แต่ในความเป็นจริง 5 ล้านคนนี้ จะสามารถแปรเปลี่ยนเป็นแบรนด์และเม็ดเงินกลับมาสู่แบรนด์สินค้านั้นๆ ได้จริงแค่ไหน
เรื่องนี้นายปรเมศร์ บอกว่า การทำตลาดบน hi5 จะเวิร์กถ้าจับจุดที่คนกลุ่มนี้สนใจให้ได้ เช่นแทนที่จะเอาสินค้ามาลงโฆษณา แต่เป็นการสร้างแบรนด์แอมบาสซิเดอร์เพื่อเป็นตัวแทนสินค้าแล้วมาสร้างโปรไฟล์เหมือนคนๆ หนึ่ง ซึ่งอาจจะเป็นวิธีดึงดูดให้คนสนใจมากขึ้น
แต่ระยะยาวจะสามารถทำเงินหรือไม่นั้น เขามองว่า ขึ้นอยู่กับแต่ละแคมเปญ บางแคมเปญอาจได้ผลแต่บางแคมเปญก็ไม่ได้ผล แต่ถ้าเจ้าของสินค้าหรือเอเยนซี่ รู้จักใช้เว็บ 2.0 ให้เกิดประโยชน์ น่าจะเป็นการลดต้นทุนและเชื่อว่าจะเป็นการทำตลาดที่ยั่งยืนในที่สุด แต่จะลดต้นทุนได้แค่ไหนอยู่ที่ว่าเทียบกับอะไร หากประเมินกับการโฆษณาผ่านสื่อโทรทัศน์ เมื่อออนแอร์ไป 1 ชอต ก็หายไปเลย แต่การทำตลาดผ่านโปรไฟล์ใน hi5 อาจไม่เห็นผลในช่วงแรก แต่ระยะยาวย่อมได้ฐานลูกค้าสะสมจำนวนมาก
เช่นเดียวกับน.ส.จามรี ที่บอกว่า แม้การทำตลาดบน hi5 จะเวิร์ก แต่ในแง่การสร้างรายได้ไม่ใช่เป้าหมายหลักของทรู แต่หวังจะสร้างประสบการณ์กับกลุ่มเป้าหมาย เพื่อเป็นช่องทางในการกระจายข่าวสารไปสู่วงกว้าง แต่ก็มองว่าอนาคตสามารถจะต่อยอดได้ เพราะแน่นอนว่าเมื่อลูกค้าเกิดประสบการณ์ที่ดีกับสินค้า ย่อมเป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการตัดสินใจซื้อในเวลาต่อมา
เหรียญอีกด้านของ hi
ในขณะที่ hi5 มีประโยชน์ต่อหลายวงการ แต่ในอีกมุมหนึ่ง หากดูจากพฤติกรรมของวัยรุ่นที่เข้าไปใน hi5 ดังข้างต้น กลับไม่มีเนื้อหาสาระในเชิงให้ความรู้บนเว็บเลยสักนิด ซึ่งตรงนี้อาจจะเป็นการมอมเมาเยาวชนไทยหรือไม่ เรื่องนี้นายปรเมศร์ บอกว่า hi5 เป็นแค่โปรแกรมหรือเครื่องมือ ไม่ได้มีบทบาทในการผลิตคอนเทนท์ คนผลิตคือ ยูสเซอร์ที่เข้าไปใน hi5 เพราะฉะนั้นตรงนี้จึงเป็นเสมือนการแสดงให้ถึงค่านิยมของคนกลุ่มนี้ แต่ก็ยอมรับว่า ในต่างประเทศมีผู้ใช้บางคนที่นำเอาไปใช้ในทางที่ผิด แต่จะโทษแต่ hi5 อย่างเดียวก็ไม่ได้ ทุกฝ่ายต้องช่วยกันรณรงค์
ในขณะที่นายภูสิต เพ็ญศิริ กรรมการผู้จัดการบริษัท นาโนเสริซ จำกัด นักวิชาการทางด้านการตลาด กลับมองว่า ในแง่การตลาดถือว่า hi5 ในไทยสำเร็จอย่างสูง แต่ในมุมของวัฒนธรรมพบว่ามีความน่าเป็นห่วงอย่างมาก เนื่องจากเจ้าของเว็บยังขาดการชี้นำไปในทางที่ถูกต้อง เลือกใช้ไลฟ์สไตล์ในการทำการตลาด ที่ไม่ได้สนใจในเรื่องของเนื้อหาสาระของเว็บไซต์หรือผู้ใช้งาน ซึ่งกลุ่มผู้ใช้ที่เป็นกลุ่มวัยรุ่นนั้นขาดการควบคุมและชี้นำในทางที่ถูกต้อง เว็บ hi5 ก็เปรียบเหมือนดาบ 2 คม ที่น่าเป็นห่วงเช่นกัน
ฟากพันตำรวจโทมนตรี เบ้าทอง หัวหน้างานคดี กองบังคับการปราบปรามการกระทำผิดต่อเด็ก เยาวชน และสตรี (บก.ปดส.) บอกว่า การเล่น hi5 ไม่ได้ก่อให้เกิดปัญหา เหมือนกับการ Chat เพราะ hi5 ต้องมีการกลั่นกรองจากเจ้าของก่อน การเข้าถึงข้อมูลจึงทำได้ลำบาก แต่ก็ยอมรับว่า ควบคุมได้ยาก เพราะอินเทอร์เน็ตเป็นสื่อที่ถึงกันทั่วโลก ดังนั้นจึงอยู่ที่ผู้ใช้ หรือตัวเยาวชน ต้องมีวิจารณญาณในการเล่น
สำหรับคดีต่างๆ ที่เกิดขึ้นผ่าน hi5 ในช่วงที่ผ่านมาแม้จำนวนจะไม่มาก ส่วนหนึ่งก็เป็นผลมาจากวิจารณญาณของเด็กยังน้อย เพราะฉะนั้นผู้ปกครองจะต้องคอยให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด
Source: Business Thai
