ทุกวันนี้อุตสาหกรรมอาหารและธุรกิจร้านอาหารมี Dynamic สูงมาก พร้อมเปลี่ยนไปตามสภาพแวดล้อมต่างๆ ตั้งแต่เศรษฐกิจ นโยบายการค้า ซึ่งส่งผลต่อระบบซัพพลายเชน สภาพภูมิอากาศ โครงสร้างประชากร ไปจนถึงไลฟ์สไตล์และความต้องการของผู้คนที่นับวันจะซับซ้อน และมีความเป็นปัจเจกยิ่งขึ้น
FOODS GROUP กลุ่มธุรกิจอาหารในเครือไทยเบฟ ได้เปิดเทรนด์ธุรกิจอาหารและร้านอาหาร ทั้งจากทั่วโลกโลกและในไทย มีเทรนด์ที่น่าสนใจดังนี้
สำรวจ 5 เทรนด์อาหาร-ร้านอาหารทั่วโลกที่มาแรง
1. Unusual Ingredients: ใช้วัตถุดิบหลากหลายและแตกต่างมากขึ้น
ด้วยความที่ผู้บริโภคปัจจุบันมีความ Globalization ทำให้รู้จักและเข้าถึงอาหารต่างประเทศมากขึ้น ทำให้ในอุตสาหกรรมอาหารและร้านอาหารทั่วโลก นำวัตถุดิบแปลกใหม่มาพัฒนาเป็นอาหารเมนูใหม่ เป็นเทรนด์ที่เห็นชัดเจนในต่างประเทศ เช่น เอาเชื้อราที่มีประโยชน์มาทำอาหาร หรือใช้วัตถุดิบที่ไม่น่ามาอยู่รวมกัน นำมาผสานเข้าด้วยกัน เช่น นักเก็ตไก่ ท็อปปิ้งด้วยคาเวียร์
2. Gut Health: อาหารที่ดีต่อลำไส้มาแรง
สุขภาพดีเริ่มต้นด้วยลำไส้ที่ดี เพราะถือเป็นสมองที่ 2 ของร่างกายมนุษย์ ทำให้ปัจจุบันคนให้ความสำคัญกับการบริโภคอาหารที่ย่อยง่าย ดีต่อลำไส้ ส่งผลให้เทรนด์ผลิตภัณฑ์อาหารที่ช่วยปรับสมดุลลำไส้กำลังมาแรง อย่างอาหารที่มี Probiotics เช่น กลุ่มอาหารหมักดอง อาทิ นัตโตะ, กิมจิ และผลิตภัณฑ์อาหาร Prebiotics ที่พัฒนาให้บริโภคง่ายขึ้น สะดวกขึ้น เช่น ผงผักบด ตอบโจทย์ความสะดวกและคนที่ไม่ชอบรับประทานผัก
3. Sustainability: มาตรฐานวงการอาหารที่ต้องทำ
อุตสาหกรรมอาหารยังคงให้ความสำคัญกับความยั่งยืน เพราะเป็นเรื่องใหญ่ที่ทุกองค์กรต้องทำ และปัจจุบันได้กลายเป็น Norm ในสังคมไปแล้ว
4. AI & Automated Technology: ใช้ AI บริหารต้นทุน – เป็น R&D ในวงการอาหาร
ทุกวันนี้ AI มีบทบาทในชีวิตประจำวันของผู้คนมากขึ้น และนำมาใช้ในธุรกิจอาหาร ด้านการบริหารจัดการต้นทุนและกระบวนการธุรกิจ เช่น ค่าแรงพนักงาน กำลังคน ต้นทุนสินค้า ค่าขนส่ง ขณะเดียวกันยังใช้ AI เป็น R&D ตั้งแต่ดีไซน์อาหาร รสชาติอาหาร เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้าแต่ละไลฟ์สไตล์ แต่ละ Generation เช่น ใช้ AI พัฒนาอาหารสำหรับ Gen X, Baby Boomer
ขณะเดียวกันอุตสาหกรรมอาหาร มีการใช้ Robot ซึ่งส่วนใหญ่เป็นโรงงานใช้ เช่น Robot Arm ใช้ในกระบวนการผลิต ขณะที่ร้านอาหารในไทยยังไม่ค่อยใช้เทคโนโลยีนี้
5. Local Ingredient: ใช้วัตถุดิบท้องถิ่น ผสานศิลปะ
ผลพวงจากเศรษฐกิจโลก และสงครามการค้า อย่างล่าสุดการประกาศขึ้นกำแพงภาษีของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ กระทบต่อระบบซัพพลายเชนและต้นทุนในหลายอุตสาหกรรมทั่วโลก หนึ่งในนั้นคือ อุตสาหกรรมอาหารและร้านอาหาร ทำให้ผู้ผลิตอาหารและธุรกิจร้านอาหารหลายรายหันมาใช้ “วัตถุดิบท้องถิ่น” (Local Ingredient) ในประเทศของตนเองมากขึ้น นี่จึงเป็นที่มาของเทรนด์ Gastronomy ด้วยการใช้วัตถุดิบท้องถิ่น ผสมผสานกับอาร์ต จัดศิลปะการปรุงอาหาร ทำให้วัตถุดิบท้องถิ่นมี Value มากขึ้น เช่น
– ญี่ปุ่น ได้ชื่อว่าใช้วัตถุดิบธรรมชาติ ปรุงแบบธรรมชาติ แต่มีวิธีการใช้วัตถุดิบท้องถิ่น และตกแต่ง-จัดจานที่เหนือชั้น
– มิชลินเชฟ หันมาใช้วัตถุดบิท้องถิ่นมากขึ้น นำมาตกแต่งให้มี Value มากขึ้น
จากเทรนด์โลก สู่ตลาดไทย
จาก Global Trends ธุรกิจอาหารและร้านอาหารทั่วโลก พบว่ามีหลายเทรนด์ที่เกิดขึ้นในไทยแล้วเช่นกัน เช่น Gut Health การรับประทานอาหารที่ดีต่อลำไส้ ทำให้ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์อาหารหลายแบรนด์ หลายประเภท ชูจุดขายให้คุณประโยขน์ด้านนี้ หรือ Local Ingredient ใช้วัตถุดิบในประเทศ เพื่ออุดหนุนสินค้าไทย และรับมือกับสงครามการค้าโลก
ไม่เพียงเท่านี้ มาเจาะลึกเทรนด์ธุรกิจอาหารและร้านอาหารในประเทศไทยมีอะไรบ้าง ที่สอดรับกับพฤติกรรมและไลฟ์สไตล์ของคนไทย ?!?
1. Value for Money, Yet High Value: ความคุ้มค่าที่ต้องทำถึง
เวลานี้หันไปทางไหนก็จะเจอแมสเสจที่แบรนด์ต่างๆ สื่อสารเกี่ยวกับ Value for Money หรือความคุ้มค่า อย่างไรก็ตามนิยามของคำ Value for Money แท้จริงแล้วสามารถตีโจทยืออกมาได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับแต่ละแบรนด์ว่าจะตีความอย่างไร เช่น บางแบรนด์ตีโจทย์ว่าสินค้าราคาถูก ขณะที่บางแบรนด์ตีโจทย์ว่านำเสนอสินค้าคุณภาพดี แต่ไม่จำเป็นต้องถูกที่สุด หรือบางแบรนด์มองว่าเป็นการนำเสนอสิทธิประโยชน์ หรือสิ่งอื่นที่มากไปกว่าสินค้า
แต่ไม่ว่าแต่ละแบรนด์ แต่ละธุรกิจจะตีความ Value for Money อย่างไร สิ่งสำคัญคือ ต้อง “ทำถึง” และตอบโจทย์ Personalization เพราะปัจจุบันผู้บริโภคมีความซับซ้อน และคนไทยเป็นนักกินตัวยง! จึงมีความเชี่ยวชาญด้านอาหารการกินเช่นกัน
2. Casual Find Dining: ความลักชูที่เข้าถึงได้
ยุคนี้ใครๆ ก็อยากติดแกรม ทุกคนอยากมีลักชูรี แต่ไม่อยากจ่ายแพง ดังนั้นจะเห็นเทรนด์ธุรกิจร้านอาหารที่ใส่ความหรูหรามากขึ้น เช่น การออกแบบ-ตกแต่งร้าน และเฟอร์นิเจอร์ภายในร้านลักชูรี แต่ในความหรูนั้น ก็ต้องตอบโจทย์ Value for Money ที่คนเข้าถึงได้
3. Beyond Food, But Experience: มากกว่าอิ่มท้อง อิ่มถึงความรู้สึก
อีกเทรนด์ใหญ่ในธุรกิจร้านอาหารคือ การสร้างประสบการณ์ตลอดทั้ง Customer Journey ตั้งแต่อยู่หน้าร้าน เดินเข้ามาในร้าน เจอพนักงาน มานั่งที่โต๊ะ สั่งอาหาร รับประทานอาหาร จนถึงเช็คบิลเรียบร้อย แล้วเมื่อกลับบ้านก็ยังนึกถึงร้านอาหารที่ไปใช้บริการมาอยู่ ดังนั้นการทำธุรกิจร้านอาหารยุคนี้ ต้องเป็นมากกว่าการขายอาหาร แต่คือการส่งมอบประสบการณ์ที่ดีให้กับลูกค้าตลอดทั้ง Journey ของการมาใช้บริการ ที่จะนำไปสู่การใช้บริการซ้ำ จนกลายเป็น Loyal Customer ของร้านในที่สุด
4. Local ingredient: เสน่ห์ความเป็นไทย
เวลานี้จะเห็นธุรกิจร้านอาหารหลายร้าน นำวัตถุดิบไทยมาใช้มากขึ้น เช่น วัตถุดิบตามฤดูกาล สร้างสรรค์เป็นเมนูสุดพิเศษเฉพาะช่วงเวลาเท่านั้น
5. Digital & AI เพิ่มประสิทธิภาพเข้าใจผู้บริโภค
ปัจจุบันธุรกิจร้านอาหารในไทยใช้ AI จัดการระบบหลังบ้าน แต่ยังไม่ได้ใช้ AI ทำหน้าที่เป็น R&D คิดค้น-พัฒนารสชาติ หรือเมนูอาหาร และยังไม่ได้นำ AI มาเป็นเชฟแบบในต่างประเทศที่เริ่มนำมาใช้แล้ว
6. Sustainability: รักษ์โลก ลด Waste เพื่อความยั่งยืน
สอดคล้องกับ Global Trend และไทยยังคงให้ความสำคัญกับความยั่งยืนอย่างต่อเนื่อง
7. Tourist: นักท่องเที่ยวต่างชาติ หนึ่งในกลุ่มลูกค้าสำคัญ
อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเป็นเครื่องจักรหนึ่งในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ แม้ปัจจุบันนักท่องเที่ยวจีน ซึ่งเป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวที่เข้ามาไทยมากสุดจะมีแนวโน้มลดลงก็ตาม แต่ขณะเดียวกันพบว่ามีนักท่องเที่ยวจากประเทศต่างๆ นิยมเดินทางมาไทยมากขึ้นเช่นกัน เพราะฉะนั้นธุรกิจร้านอาหารยังคงให้ความสำคัญกับตลาดนักท่องเที่ยว
8. Busy & Lazy: ตัวช่วยเพื่อชีวิตเร่งรีบ
ปัจจุบันประเภทอาหารที่เติบโตมากขึ้น คือ Grab & Go เพราะรับประทานง่าย สะดวก ราคาย่อมเยา ตอบโจทย์วิถีชีวิตเร่งรีบของสังคมเมือง ดังนั้นบริษัทผู้ผลิตอาหารต่างๆ พัฒนาอาหารรูปแบบ Grab & Go ออกมาวางจำหน่ายแข่งขันกันในช่องทางร้านสะดวกซื้อ ซึ่งเป็นช่องทางการขายที่เข้าถึงคนในเมืองได้ทั่วถึง
ทั้งหมดนี้คือเทรนด์ธุรกิจอาหารและร้านอาหารที่กำลังเกิดขึ้นในไทย บางเทรนด์ได้กลายเป็น Norm ของตลาดไปแล้ว อย่างอาหารรูปแบบ Grab & Go ที่อยู่ในชีวิตประจำวันของผู้บริโภค โดยเฉพาะในสังคมเมือง หรือ Sustainability ความยั่งยืนอยู่ในกระบวนการทางธุรกิจ ขณะเดียวกันก็มีเทรนด์ที่น่าจับตา เช่น การนำ AI มาใช้ในธุรกิจมากขึ้น ตลอดจนการส่งมอบประสบการณ์ที่มากไปกว่าอาหาร และการกลับมาใช้วัตถุดิบท้องถิ่น สร้างเสน่ห์ให้กับเมนูอาหาร
