“ไม่ว่าโลกจะเปลี่ยนแค่ไหน สันดานคนไม่เคยเปลี่ยนแปลงเลย” หนึ่งในสไลด์สำคัญของ ดร.วิทย์ สิทธิเวคิน โฮสต์รายการ 8 Minute History และ Morning Wealth ในเซสชั่น Three Kingdoms Leadership Wisdom วิชาผู้นำอ่านใจคนจากสามก๊ก ในงาน The Secret Sauce Summit 2024: Winning the New Wave เกมธุรกิจชนะโลกใหม่
ทั้งนี้ “เฮียวิทย์” เปรียบโลกในปัจจุบันเหมือนวรรณกรรม “3 ก๊ก” แต่เป็น “3 ก๊กที่มีนิวเคลียร์” อย่างไรก็ตาม วรรณกรรมฉบับนี้สอนเราในเรื่องสำคัญ นั่นคือการอ่านจิตใจของคน ซึ่งจะทำให้วิเคราะห์ได้ทั้งพันธมิตรและศัตรู (คู่แข่ง) ของเราได้ ซึ่งแน่นอนว่า โดยธรรมชาติของคนนั้น ย่อมต้องเลือกเข้าข้าง “ผู้ชนะ” เสมอ ในทุกๆ ประวัติศาตร์เป็นเช่นนั้น ดังนั้น การที่เรารู้ว่าคนไหนจะเป็นผู้ชนะหรือแพ้จึงสำคัญมากในการศึกหรือการแข่งขันทางธุรกิจ
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าในโลกยุคปัจจุบันเทคโนโลยีจะเข้ามามีบทบาทสำคัญในการทำธุรกิจอย่างมาก ไม่ว่าจะด้วยการเข้ามาของยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม การเกิดขึ้นของระบบไฟฟ้าหรือนวัตกรรมด้านการเดินทางที่ทำให้โลกตะวันตกและตะวันออกเข้าใกล้กันมากขึ้น แต่ปัจจัยหนึ่งที่ยังคงเหมือนเดิมและมีผลอย่างมากต่อธุรกิจคือ “คน” ซึ่งไม่ว่าจะผ่านไปกี่ปี นิสัยคนก็ยังแหมือนเดิม ไม่เปลี่ยนแปลง
.
“ไม่ว่าโลกจะเปลี่ยนไปขนาดไหน แต่นิสัยมนุษย์ยังเหมือนเดิม”
เป็นเรื่องธรรมชาติของมนุษย์ ที่มักจะเลือกข้างผู้ชนะเสมอ ซึ่งวรรณกรรม 3 ก๊ก ของวรรณกรรมที่สอนให้เราเรียนรู้เรื่อง “คน” ได้เป็นอย่างดี ดังนั้นการบริหารจัดการคนและ Stakeholder จึงเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะไม่ว่าเทคโนโลยีจะดีขึ้นอย่างไร แต่ถ้าคนไม่สามารถนำมาปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ก็จะไร้ค่า และแม้แต่ AI ก็ไม่อาจจะเอาชนะได้ เพราะคนมีความซับซ้อนเกินกว่าอัลกอริทึ่มจะตีความ ดังนั้นการเรียนรู้เพื่อที่จะอ่านจิตใจผู้คนได้จึงสำคัญมาก
นอกจากจะเรียนรู้เรื่องการอ่านใจคนแล้ว เรื่องการบริหารขวัญกำลังใจคนก็เป็นสิ่งสำคัญ ในการศึกต่อให้กองทัพมีกำลังน้อยกว่า แต่ถ้าแม่ทัพสร้างขวัญกำลังใจที่ดีให้กับกองทัพได้ ก็อาจจะทำให้ชนะกองทัพที่มีแม่ทัพที่เอาแต่กดขี่ข่มเหงลูกน้องก็ได้ เช่นเดียวกับการบริหารผู้ใต้บังคับบัญชาในองค์กร หรือพนักงาน รวมไปถึงการสร้างความคิดเชิงบวกให้กับคนใน Stakeholder ให้ดีๆ ก็สามารถทำให้วินในเกมได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่คนเป็นผู้นำต้องตระหนักในเรื่องนี้อย่างมาก เพื่อจะสามารถขับเคลื่อนองค์กรไปข้างหน้าได้ เช่นเดียวกับการครองสติของผู้นำ ถ้าผู้นำไม่สามารถควบคุมอารมณ์หรือสติให้ดี ต่อให้เก่งแค่ไหนก็อาจจะนำมาซึ่งความพ่ายแพ้ได้เช่นกัน
“กลยุทธ์” (Strategy) หรือการสนามรบที่เรามั่นใจได้ว่าเราต้องชนะแน่ เป็นสิ่งสำคัญ ถ้ารู้ว่าศึกไหนเรารบไปก็มีแต่จะแพ้ เราก็ไม่ควรเลือกรบในสนามที่เราไม่ถนัด คือเราไม่ควรฝืนตัวเองไปทำในสิ่งที่ไม่ใช่ทางของเรา แต่ควรเลือกทำในสิ่งที่เราเก่ง โอกาสที่จะชนะจึงมีสูงกว่านั่นเอง
การเลือกคนให้เหมาะสมกับงาน (Put the right man on the right job) ไม่ใช่ว่าทุกคนจะเก่งเหมือนกัน บางคนเก่งในเรื่องนั้น บางคนเก่งอีกเรื่องหนึ่ง ดังนั้น การเป็นผู้นำที่ดีจะต้องใช้คนให้ถูกกับงาน ดังนั้น การอ่านใจคนหรือรู้ถึงนิสัยคนอื่นให้ดีจึงจะทำให้เราสามารถที่จะทำงานร่วมกันได้และเกิดผลสำเร็จ
การรู้จักตัวเองก็เป็นสิ่งสำคัญไม่แพ้กัน “รู้โลกทั้งใบไม่สู้รู้ใจตัวเอง” และต่อให้เข้าใจโลกหรือคนอื่นมากน้อยแค่ไหน การรู้จักตัวเองก็สำคัญมากที่สุด รู้ว่าเราเป็นอะไร เราต้องการอะไร โดดเด่นด้านไหน แล้วสามารถดึงออกมาใช้ได้ ก็จะทำให้ถึงเป้าหมายได้อย่างแน่นอน
ประโยคสำคัญที่ “สีจิ้นผิง” ประธานาธิบดีจีน พูดกับ “โจ ไบเดน” ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ระบุว่า “โลกใบนี้ใหญ่เพียงพอที่จะทำให้สหรัฐฯและจีนอยู่ด้วยกันได้ ความสำเร็จของพวกเราฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง คือความสำเร็จของโลกเสมอ” กลายเป็นวลีสำคัญที่สะท้อนเรื่องราวการหาพันธมิตรของจีน การอ่านจิตใจคนของจีน ซึ่งอยู่ในดีเอ็นเอของคนจีนเสมอ
กล่าวโดยสรุป วรรณกรรม “สามก๊ก” เวลากว่า 96 ปี คือวรรณกรรมที่สอนให้เรารู้จักกับการปฎิบัติกับคนรอบข้าง การทำความเข้าใจ “คน” หรือ Stakeholder คือ Key Success ที่ไม่ว่ากาลเวลาจะผ่านแค่ไหน แต่สิ่งนี้ก็ยังเป็นเรื่องสำคัญที่จะสามารถทำให้เราไปถึงเป้าหมายและประสบความสำเร็จได้