เมื่อ “รถซาเล้ง” ถูกแปลงโฉมเป็น “ยานพาหนะของฮีโร่กอบกู้โลก” ปลุกจิตสำนึกสังคมในการคัดแยกขยะและรีไซเคิล

ทราบหรือไม่ว่า มนุษย์ทั่วโลกผลิตขยะได้ถึง 1,300 ล้านตันต่อปี นั่นหมายความว่า เราผลิตขยะวันละ 1 กิโลกรัมต่อคน จากการเก็บข้อมูลของธนาคารโลก ได้คาดการณ์ว่าภายในปี 2025 ปริมาณขยะจะสูงถึง 2,200 ล้านตัน หรือ 1.4 กิโลกรัมต่อคน

สำหรับในประเทศไทย ภาพที่เห็นกันชินตามากที่สุดคงหนีไม่พ้นภาพ “กองขยะที่สุมกันอยู่ข้างทาง” แม้จะมีถังขยะที่แบ่งประเภทขยะตั้งอยู่ คนส่วนใหญ่มักจะคิดว่าทิ้งลงถังไหนก็ได้ เพราะอย่างน้อยก็ทิ้งลงถังขยะ

รศ.ดร.สิงห์ อินทรชูโต หัวหน้าศูนย์สร้างสรรค์การออกแบบเพื่อสิ่งแวดล้อม (Creative Center for Eco-design) ภาควิชานวัตกรรมอาคาร คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ให้ทัศนะเกี่ยวกับสาเหตุที่การแยกขยะในประเทศที่กำลังพัฒนายังคงไม่ก้าวหน้าว่า “คนไทยยังมีความเชื่อผิดๆ ว่าการคัดแยกขยะในครัวเรือนไม่มีประโยชน์ เพราะคิดว่ารถขยะเทศบาลนำขยะไปรวมกันในรถ ซึ่งจริงๆ แล้วหน่วยงานของรัฐก็มีกระบวนการคัดแยกขยะที่มีประสิทธิภาพมากพอ”

ทั้งนี้ ขยะส่วนใหญ่ของประเทศมาจากขยะในชุมชนเมือง เพราะคนในเมืองทิ้งขยะกันวันละเกือบ 2 กิโลกรัมต่อคน โดยผู้ที่เข้ามาช่วยจัดการปัญหาขยะก็คือ คนเก็บของเก่า หรือ ซาเล้ง นักรีไซเคิลตัวจริง ผู้ที่มาพร้อมกับรถซาเล้งคู่ใจ วิ่งไปตามตรอกซอกซอยต่างๆ ทำหน้าที่คัดแยกขยะได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตั้งแต่ต้นทางจนถึงกระบวนการรีไซเคิล ทว่า คนกลุ่มนี้ถูกมองว่าเป็นคนที่มีคุณภาพชีวิตต่ำ หรือเป็นพลเมืองชั้นสอง เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศอื่นต้องจ่ายค่ากำจัดขยะในราคาแพง การมีพวกเขาจะช่วยแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ไปได้ และยังเป็นฟันเฟืองสำคัญในการคัดแยกขยะของประเทศ

เมื่อทราบปัญหาแล้ว เอ็ม บี เค กรุ๊ป จึงร่วมมือกับ ภาควิชานวัตกรรมอาคาร คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และกรุงเทพมหานคร จัดโครงการ “REAL RECYCLER รักษ์โลกจริง เลิกทิ้งเลิกเท” พลิกโฉมรถซาเล้งจากชุมชนคนเก็บของเก่านำมาปรับปรุงใหม่ให้สวยงาม แข็งแรง ทนทาน เหมาะสมกับการบรรทุกขยะ เพื่อเป็นการเปลี่ยนภาพลักษณ์ของอาชีพซาเล้ง และกระตุ้นให้คนทั่วไปรู้สึกว่าการคัดแยกขยะเป็นเรื่องใกล้ตัว

หลังจากเปิดตัวโครงการ รถซาเล้งทั้ง 12 คัน ที่ผ่านการตกแต่งใหม่จะได้นำออกไปใช้งานจริง เช่น บัมเบิ้ลบีซาเล้ง ที่ทำด้วยโครงเหล็กสีเหลืองที่ได้แรงบันดาลใจมาจากรถหุ่นยนต์จากภาพยนตร์ Transformers ออกแบบโดย นางสาวสิรินทร์ เจียมพิรุฬห์กิจ และ นายอานนท์ พุ่มอิน และ BAMBINO ซาเล้งที่ตกแต่งด้วยไม้ไผ่ ออกแบบโดย นางสาววริศรา สันตโยดม และ นายกฤษฏ์สกนธ์ ทนังผล

นอกจากแปลงโฉมซาเล้งแล้ว เอ็ม บี เค กรุ๊ป ยังจัดทำคลิปวิดีโอ ‘ทิ้งไว้ให้ใคร’ ที่สร้างขึ้นจากชีวิตจริงของ “ป้าสมพร” นักเก็บขยะมืออาชีพตัวจริง ของที่ใครมองว่าเป็นขยะ ป้าสมพรกลับเห็นคุณค่าที่ใครก็คาดไม่ถึง แม้จะเรียนมาน้อย แต่ป้ามีสองมือที่ไม่เคยอยู่นิ่ง กับหนึ่งสมองที่อัดแน่นไปด้วยความรู้เรื่องขยะ มาติดตามเรื่องราวของป้าสมพรว่า กว่าจะก้าวมาเป็นซาเล้งมืออาชีพได้ หนทางไม่ได้ง่ายอย่างที่คิด

ทิ้งไว้ให้ใคร…REAL RECYCLER

httpv://youtu.be/U9Ht1zc8Zj0

ในปีนี้ ซาเล้งทั้ง 12 คัน ถือเป็นจุดเริ่มต้นเล็กๆ ที่เอ็ม บี เค กรุ๊ป ตั้งใจให้เป็นโครงการต่อเนื่องเพื่อปลุกกระแสสังคมให้เห็นความสำคัญในการคัดแยกขยะ และนำกับมารีไซเคิลเพื่อใช้ใหม่ อีกทั้งยังเปลี่ยนภาพลักษณ์ของคนเก็บของเก่าหรือซาเล้งให้เป็นที่ยอมรับมากขึ้น สร้างความภูมิใจให้อาชีพคนเก็บขยะในฐานะของนักรีไซเคิลตัวจริง และเป็นฮีโร่กอบกู้โลก โดยใช้รถซาเล้งเป็นสื่อกลางสร้างสรรค์และเป็นผลงานศิลปะที่ชวนมอง