“Soft Power” ยังคงเป็นเรื่องสำคัญของประเทศไทย ในการเป็นเครื่องมือเพื่อสร้างความสนใจและนำไปสู่การสร้างแรงดึงดูดกับชาวต่างชาติ ซึ่งนอกจากจะช่วยให้เกิดความสนใจแล้ว ยังนำไปสู่การสร้างรายได้ให้กับประเทศทั้งในแง่ความเชื่อมั่นในแบรนด์ประเทศไทยและการท่องเที่ยว หนึ่งในนั้นคือคอนเทนต์ละครของไทยที่เห็นศักยภาพในการบุกตลาดต่างประเทศ ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มเพื่อนบ้านหรือในจีน
ซึ่งหากมองให้ลึกในความเป็น Soft Power ของไทยที่แสดงถึงความเป็นไทยแท้ๆ เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของคนไทย นั่นคือ ความมีน้ำใจ ความเป็นมิตร โดยเฉพาะการเปิดใจยอมรับและเห็นคุณค่าของกันและกัน รศ.ดร.วิลาสินี พิพิธกุล ผอ.ส.ส.ท. และคุณคริษ อรรคราช ผอ.สำนักสร้างสรรค์เนื้อหา Thai PBS เห็นถึงศักยภาพของเอกลักษณ์นี้ในการสร้างเนื้อหาละครที่สะท้อนความเป็นไทยที่แท้จริง ผ่านละครอิงประวัติศาสตร์ “หม่อมเป็ดสวรรค์” ที่ไม่เพียงนำเสนอเรื่องราวประวัติศาสตร์ แต่ยังส่งเสริมการเข้าใจ และเปิดใจยอมรับความแตกต่าง รวมถึงการสร้างความเข้าใจในความหลากหลาย
ส่งละครอิงประวัติศาสตร์ชูวิถีความเท่าเทียม
หนึ่งในความน่าสนใจของละคร Thai PBS คือละครที่ชูความเป็นไทยและสร้างสรรค์สังคมตามแนวทางของ Thai PBS โดยเฉพาะละครเรื่องล่าสุดที่จะมีการออกฉายช่วงเดือนพฤศจิกายนนี้อย่าง “หม่อมเป็ดสวรรค์” ละครที่มีเค้าโครงมาจากเรื่องจริงอิงประวัติศาสตร์ โดยดัดแปลงจากเพลงยาวของ “คุณสุวรรณ” กวีหญิงในช่วงสมัยรัชกาลที่ 3 ซึ่งเป็นละครที่จะชี้ให้เห็นถึงวิถีชีวิตในสังคมที่มีเรื่องของความหลากหลายทางเพศ
“เรื่องราวของ “หม่อมเป็ดสวรรค์” จะเป็นการชี้ให้เห็นถึงความหลากหลายทางเพศ ที่เกิดขึ้นมาตั้งแต่ช่วงสมัยอดีตภายใต้บรรทัดฐานของความไม่เท่าเทียม ในภาพสังคมไทยในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ยุคสมัยที่ความรักต้องเผชิญกับอุปสรรคจากกฎเกณฑ์ทางสังคม นอกจากเรื่องความรักและความไม่เท่าเทียม ที่เป็นประเด็นสากลที่จะเข้าถึงผู้ชมจากหลากหลายวัฒนธรรมได้แล้ว ละครเรื่องนี้ ยังถ่ายทอดภาพความสวยงามของวิถีชีวิต และวัฒนธรรมไทยในอดีตได้เป็นอย่างดี”
โดยคุณคริษยังเพิ่มเติมว่า ละครเรื่องหม่อมเป็ดสวรรค์จะช่วยให้เห็นถึงวัฒนธรรมในอดีตของไทยในช่วงเวลานั้น นอกจากเรื่องความหลากหลายทางเพศแล้ว ในละครเรื่อง “หม่อมเป็ดสวรรค์” ยังแสดงให้เห็นถึงการเปิดใจยอมรับ และเห็นคุณค่าของกันและกันที่ถือเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่สำคัญของคนไทย
เปลี่ยนทัศนคติของคนไทยเรื่องความหลากหลายทางเพศ
อย่างที่คุณคริษกล่าวว่า จริงๆ วัฒนธรรมไทยในอดีตมีความหลากหลายทางเพศมายาวนานแล้ว ซึ่งละครเรื่อง”หม่อมเป็ดสวรรค์” จะช่วยสะท้อนแนวคิดของวิถีชีวิตของคนไทยที่เกี่ยวกับความหลากหลายทางเพศ โดยในเรื่องนอกจากตัวละครสำคัญจะมีความหลากหลายทางเพศ แต่สิ่งที่สำคัญอีกอย่างที่ละครต้องการสื่อออกมาคือเรื่องของ ความเข้าอกเข้าใจ เห็นคุณค่าของกันและกัน และจิตใจที่เมตตาโอบอ้อมอารีที่มีให้กับเพื่อน ซึ่งเป็นอัตลักษณ์ที่สำคัญของคนไทย
“ละครเรื่องนี้จะพาคนไทยกลับไปเรียนรู้รากเหง้าของวัฒนธรรมที่ยอมรับความหลากหลายทางเพศมาโดยตลอด ความหลากหลายนี้ไม่ใช่สิ่งที่แยกเราออกจากกัน แต่เป็นความงดงามที่หลอมรวมเป็นหนึ่งเดียวในสังคมไทย โดยเฉพาะเมื่อวัฒนธรรมของเราผสานเข้ากับอิทธิพลจากต่างประเทศที่แข็งแกร่งในเรื่องเพศและการยอมรับ ซึ่งเราจะเห็นการเปลี่ยนแปลงนี้จากความนิยมของซีรีส์วายที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวาง รวมถึงกฎหมายสมรสเท่าเทียมที่เริ่มเปิดทางให้กับความหลากหลายทางเพศมากขึ้น “หม่อมเป็ดสวรรค์” จะช่วยให้คนที่อาจยังไม่เข้าใจเรื่องนี้ ได้เข้าใจในบริบทความหลากหลายทางเพศชัดเจนมากยิ่งขึ้น
อีกสิ่งหนึ่งที่คุณคริษกล่าวถึงในการสื่อสารของละคร “หม่อมเป็ดสวรรค์” คือการนำเสนอภาพลักษณ์ของประเทศไทยในฐานะประเทศที่ให้คุณค่าความเป็นมนุษย์ โดยไม่ตีกรอบเพศว่าเป็นเรื่องแปลกแยก อีกทั้งยังสะท้อนถึงอุปนิสัยอันอบอุ่นและมีน้ำใจของคนไทย ซึ่งปรากฏชัดเจนผ่านเรื่องราวที่แสดงถึงการยอมรับในความหลากหลายทางเพศ และการส่งเสริมให้ทุกคนได้เห็นคุณค่าของกันและกัน
ละคร Soft Power สู่ตลาดสากลระดับโลก
แม้ว่าละคร “หม่อมเป็ดสวรรค์” จะไม่ใช่ละครเรื่องแรกที่ออกไปสู่ตลาดต่างประเทศ แต่ก็เป็นเรื่องที่จุดประกายสู่การสร้างละคร ที่จะแสดงให้เห็นตัวตนของประเทศไทยอย่างชัดเจน และยังเป็นหนึ่งในละครที่ได้จะนำไปโชว์ออกงานในต่างประเทศ ซึ่งนอกจากการโปรโมทละครแล้วยังเป็นส่วนหนึ่งในการแสดงอัตลักษณ์ความเป็นไทยในฐานะ Soft Power
“Soft Power ด้านคอนเทนต์สามารถต่อยอดไปสู่ธุรกิจอื่นๆ ได้ เช่นเดียวกับซีรีส์ญี่ปุ่นที่สะท้อนเอกลัษณ์ อย่างความซื่อสัตย์ พิถีพิถัน และใส่ใจ ซึ่งเห็นได้ในผลิตภัณฑ์อื่นๆ ของญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็นรถยนต์หรืออาหารที่โดดเด่นด้วยคุณภาพ ในทำนองเดียวกัน ละครไทยควรนำเสนอความเข้าอกเข้าใจ เห็นคุณค่าของกันและกัน และจิตใจที่เมตตาโอบอ้อมอารี ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของคนไทยที่ทั่วโลกยอมรับ และจะเป็นสิ่งที่ส่งต่อไปสู่สินค้าและบริการอื่นๆ ของไทยได้เช่นกัน
“คุณคริษยังเสริมว่า หาก Soft Power ของไทยสามารถสะท้อนอัตลักษณ์ได้อย่างชัดเจน จะเป็นกุญแจสำคัญในการขยายความเป็นไทยไปสู่ผลิตภัณฑ์และบริการต่างๆ รวมถึงละคร ในส่วนของ “หม่อมเป็ดสวรรค์” แม้จะไม่ใช่ละครนำร่องหลักในการบุกตลาดต่างประเทศ แต่ก็ได้รับความสนใจจากสื่อต่างชาติ ทั้งไต้หวันและญี่ปุ่น เป็นสัญญาณที่ดีของศักยภาพคอนเทนต์ไทยในการเข้าสู่ตลาดต่างประเทศ และเป็นการปูทางให้คอนเทนต์ละครจาก Thai PBSเข้าสู่ตลาดสากล
จับมือพันธมิตรสู่การเข้าถึงผู้ชมต่างประเทศ
ในแง่ของการบุกตลาดต่างประเทศ ทาง รศ. ดร.วิลาสินี ขออธิบายให้เห็นภาพ Thai PBS ให้ชัดเจนก่อน เนื่องจาก Thai PBS เป็นสื่อสาธารณะเพื่อประโยชน์สาธารณะ ภายใต้พระราชบัญญัติองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2551 ส่งผลให้ไม่สามารถแสวงหาผลกำไรจากการดำเนินการได้ แต่ยังสามารถสานต่อภารกิจในการส่งเสริมคุณค่าของความเป็นไทยได้
“การบุกตลาดต่างประเทศของ Thai PBS จะไปในลักษณะของพันธมิตร โดยมีการเจรจากับทางผู้ให้บริการ Streaming Platform เพื่อนำเสนอคอนเทนต์ละครต่างๆ โดยช่วงแรกจะเป็นรูปแบบเกือบ Realtime สามารถดูได้หลังจากทีวีออกอากาศไปแล้วไปไม่กี่ชั่วโมง จากนั้นจะค่อยๆ นำคอนเทนต์ละครหลายๆ เรื่องที่มีออกไปสู่รูปแบบรับชมย้อนหลัง นอกจากนี้ยังมีพันธมิตรจากสถานีโทรทัศน์จากต่างประเทศ ซึ่งก็มีแผนที่จะนำละครเหล่านั้นไปในแต่ละประเทศด้วย”
เป้าหมายของการผลักดันละครไทยสู่ตลาดสากล ทาง รศ.ดร.วิลาสินี เสริมว่า หากละครของไทยได้รับความนิยมจะช่วยส่งเสริมให้ผู้ผลิตคอนเทนต์ของไทยมีโอกาสในการสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพออกมา ซึ่งส่วนหนึ่งช่วยให้เกิดการพัฒนาการผลิตคอนเทนต์เพื่อให้เกิดเป็นมาตรฐานระดับนานาชาติ ถือเป็นการยกระดับการผลิตละครของไทย
เดินหน้าโชว์คอนเทนต์ละครไทยสู่ตลาดโลก
นอกจากการจับมือกับพันธมิตรแล้ว Thai PBS ยังสร้างการรับรู้ให้ละครไทยผ่านการร่วมงานกิจกรรมอีเว้นท์ต่างๆ ในต่างประเทศ เพื่อแนะนำละครไทยให้กับกลุ่มเป้าหมายในตลาดใหม่ ๆ ซึ่งได้รับความสนใจและการตอบรับเป็นอย่างดีจากผู้ชมในต่างประเทศ และไปสู่การนำละครไปออกอากาศในประเทศนั้นๆ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการเผยแพร่ละครและ Soft Power ของไทย
“จากการที่นำละครไทยไปร่วมงานอีเว้นท์ในต่างประเทศ ทำให้ เห็นถึงความสนใจที่ชาวต่างชาติมีต่อละครไทย นอกเหนือจากการชื่นชอบละครแล้ว ยังนำไปสู่การเดินทางมาเที่ยวประเทศไทยในรูปแบบของการตามรอยละครไทย ส่งผลต่อยอดไปสู่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของไทย ช่วยให้เห็นถึงแนวทางการพัฒนาต่อยอดละครไทยสู่ธุรกิจอื่นๆ นำไปสู่การเป็นSoft Power ของไทย”
นอกจากนี้ รศ.ดร.วิลาสินี ยังมองถึงการสร้าง ecosystem ร่วมกับหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อผลักดันละครไทยสู่ตลาดสากลและสร้างรายได้กลับสู่ประเทศผ่านการท่องเที่ยวหรือการสร้างผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงไปกับละคร รวมถึงแนวคิดในการร่วมกับพันธมิตรต่างๆ จัดอีเว้นท์ในประเทศไทย เพื่อขยายการรับรู้และเพิ่มโอกาสการเติบโตในระดับสากล
ล่าสุด “หม่อมเป็ดสวรรค์” ได้เข้าร่วมโชว์ใน TIFFCOM 2024 ที่ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นงานแสดงคอนเทนต์บันเทิงระดับนานาชาติ พร้อมเข้าร่วมสร้างเครือข่ายธุรกิจกับ 38 บริษัทชั้นนำของญี่ปุ่น โดยมุ่งสร้างสะพานวัฒนธรรม ผลักดันคอนเทนต์ไทยขยายฐานผู้ชมสู่ตลาดโลก สำหรับ “หม่อมเป็ดสวรรค์” จะออกอากาศตอนแรกในวันอาทิตย์ที่ 17 พ.ย.2567 เวลา 20.30 น. ทางไทยพีบีเอส ช่องหมายเลข 3 และทางแอปพลิเคชัน VIPA
ทั้งหมดนี้เป็นหนึ่งในกลยุทธ์การพัฒนาละครไทยสู่ตลาดโลกภายใต้การเป็น Soft Power ที่สามารถสร้างรายได้กลับสู่ประเทศ โดยเฉพาะการนำไปสูการยกระดับอุตสาหกรรมละครให้ได้มาตรฐานที่ตรงใจผู้ชมต่างชาติ ซึ่งจะช่วยให้ผู้ผลิตละครสามารถนำพาวัฒนธรรมไทย ความเป็นไทยที่มีเอกลักษณ์และอัตลักษณ์ที่ชัดเจน ออกสู่สายตาชาวโลก และช่วยให้ชาวต่างชาติและคนไทยเข้าใจความเป็นไทยอย่างแท้จริง