อาหารไทยถือได้ว่า เป็นหนึ่งในอาหารที่ได้รับความนิยมทั่วโลก ด้วยการผสมผสานเอกลักษณ์และวัฒนธรรมประจำชาติ อีกทั้งยังเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาของคนไทย ที่มีการคัดสรรพืชพรรณที่รายล้อมอยู่รอบตัว มาเป็นส่วนประกอบในการปรุงรส จนเกิดเป็นอาหารจานอร่อย ที่มีคุณค่าทางโภชนาการ
น้ำปลาแท้ตราปลาหมึก ก็เป็นหนึ่งในส่วนประกอบของอาหารไทย ที่ช่วยปรุงรสให้ทุกจานหอมอร่อยเพราะผลิตจากปลาไส้ตัน 100% ผ่านการหมักบ่มนานถึง 18 เดือน จึงไม่แปลกใจที่น้ำปลาแท้ตราปลาหมึกจะเป็นส่วนประกอบหลักสำคัญที่ช่วยดึงเอกลักษณ์ ทั้งกลิ่นและรสชาติของอาหารไทยแท้ และเป็นที่ยอมรับกว่า 70 ประเทศทั่วโลก
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โลกดิจิทัลเข้ามามีบทบาทกับการตลาดยุคใหม่อย่างรวดเร็ว แบรนด์น้ำปลาที่อยู่คู่ครัวไทยมากว่า 70 ปีอย่างน้ำปลาแท้ตราปลาหมึกจึงต้องปรับตัว เพื่อรับกระแสความเปลี่ยนแปลง โดยครั้งนี้ได้รับเกียรติจาก คุณปรญา คุณาเทียน กรรมการผู้จัดการ บริษัท โรงงานน้ำปลาไทย (ตราปลาหมึก) จำกัด ที่จะมาเผยเคล็ดลับในการรับมือความเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้
กว่าจะเป็นน้ำปลาแท้ตราปลาหมึก
“แรกเริ่มเราเป็นโรงงานเล็กๆ ที่จังหวัดสมุทรสาคร โดยตลาดหลักของเราเน้นทางภาคใต้ เนื่องมาจากเมื่อ 70 ปีก่อนหน้านี้ โรงงานน้ำปลาจะอยู่ทางแถบภาคตะวันออกเป็นส่วนใหญ่ ทำให้ตลาดแถบภาคตะวันออกมีการแข่งขันกันอย่างสูง แต่ภาคใต้ยังมีการแข่งขันที่น้อย อีกทั้งตัวโรงงานที่ตั้งอยู่ที่จังหวัดสมุทรสาครสามารถขนสินค้าออกสู่ทะเลเพื่อลงไปสู่ตลาดภาคใต้ได้ง่าย”
คุณปรญา ยังถ่ายทอดเกร็ดความรู้ถึงการขายน้ำปลาในอดีต จะขายกันแบบเป็นช้อนโดยลูกค้าต้องนำภาชนะมาใส่เอง จนในเวลาต่อมาก็มีการผลิตน้ำปลาจำหน่ายเป็นขวด ซึ่งในเวลานั้นมีการสร้างแบรนด์น้ำปลาออกมามากมาย แต่แบรนด์ที่เป็นที่จดจำของลูกค้าได้คือ ตราปลาหมึก จึงมีการนำแบรนด์ตราปลาหมึกมาเป็นตราสินค้าหลักของบริษัท
“ในช่วงเวลานั้นเองที่มีการตัดถนนบริเวณหน้าโรงงานที่ท่าฉลอมทำให้ไม่สามารถจอดรถได้ การขนส่งทางเรือก็ทำได้ยากขึ้น อันเป็นผลมาจากการขยายของเมืองทำให้โรงงานที่สมุทรสาครไม่สะดวกในเรื่องของการขนส่ง อีกทั้งชุมชนเริ่มขยับเข้ามาใกล้โรงงานมากขึ้น เราจึงตัดสินใจขยายโรงงานมาที่จังหวัดสมุทรสงคราม และจังหวัดสมุทรปราการ”
กลุ่มเป้าหมายสำหรับการปรับโฉมใหม่
จากการที่เราทำวิจัยเพื่อศึกษาความแข็งแรงของแบรนด์และพฤติกรรมของผู้บริโภคเป็นระยะๆ อย่างต่อเนื่อง ทำให้พบว่าในยุคปัจจุบันพฤติกรรมของผู้บริโภคมีการเปลี่ยนแปลงไปมาก สินค้าในหมวดเครื่องปรุงรสได้รับความสนใจจากผู้บริโภคยุคใหม่น้อยลง รวมไปถึงเทรนด์การทำอาหารทานเองที่บ้านก็น้อยลงเช่นกัน จึงมีการปรับตัวเพื่อให้สอดคล้องกับการพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเริ่มจากการปรับภาพลักษณ์ผลิตภัณฑ์และเปิดไลน์การผลิตสินค้าใหม่ เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้าในแต่ละกลุ่ม
ก้าวข้ามผ่านสู่โลกของคนรุ่นใหม่
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาน้ำปลาแท้ตราปลาหมึกสร้างรสชาติให้อาหารไทยมาอย่างยาวนาน โดยยังคงคุณภาพความเป็นน้ำปลาไทยแท้ แต่เมื่อกาลเวลาหมุนผ่าน พฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป น้ำปลาแท้ตราปลาหมึกจึงต้องมีการปรับให้เข้ากับความต้องการของลูกค้าที่จะกลายเป็นคนรุ่นใหม่ ผ่านกลยุทธ์ด้านดิจิทัล
“จริงๆ เราเริ่มปรับเปลี่ยนมาต่อเนื่องกว่า 2-3 ปีแล้ว โดยเน้นการเข้าถึงกลุ่มลูกค้ารุ่นใหม่ผ่านสื่อในรูปแบบออนไลน์ รวมไปถึงช่องทางการตลาดใหม่ๆ นอกจากแผนการตลาดใหม่ๆแล้ว เรายังปรับเปลี่ยนโลโก้ใหม่ เพื่อให้เกิดความรู้สึกถึงการเปลี่ยนแปลงที่ผสมผสานความทันสมัย และจะช่วยให้เข้าถึงผู้บริโภคคนรุ่นใหม่ได้ง่ายขึ้น ช่วยเพิ่มความน่าสนใจให้ตัวผลิตภัณฑ์มากขึ้น”
ซึ่งการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ไม่ได้มีการปรับแบบพลิกโฉมแบบจำของเดิมไม่ได้ แต่ปรับให้มีความทันสมัย เนื่องจากน้ำปลาแท้ตราปลาหมึกเป็นสินค้าที่ยังเน้นกลุ่มเป้าหมายเดิมที่ยังคงใช้น้ำปลาตราปลาหมึกอยู่เป็นประจำ เพียงแต่การปรับโฉมใหม่ครั้งนี้จะขยายไปยังกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่มีไลฟ์สไตล์ในการทำอาหารทานเองที่บ้าน เพื่อให้กลุ่มคนรุ่นใหม่ทราบว่า น้ำปลาเป็นเครื่องปรุงสำหรับอาหารไทยอย่างแท้จริง
ปรับตัวสู่ช่องทางใหม่ๆ เข้าถึงทุกคน
ไม่เพียงแต่คนที่ชื่นชอบการทำอาหารเท่านั้น ธุรกิจ Delivery ที่เติบโตอยู่ในปัจจุบัน ก็เป็นอีกกลุ่มที่ใช้น้ำปลาแท้ตราปลาหมึก นอกจากเรื่องความสะดวกแล้วความอร่อยก็ถือเป็นเรื่องสำคัญ ซึ่งปัจจุบันคนรุ่นใหม่มักจะชอบรีวิว และแชร์ร้านอร่อย ในโลกโซเซียล ร้านค้าต้องเลือกสรรวัตถุดิบที่ดีเพื่อให้ผู้บริโภคเกิดความพึงพอใจ จนนำไปสู่การรีวิวทางด้านดี
“ในช่วง 2-3 ปีมานี้ เรามีการขยายช่องทางการสื่อสารผ่านโลกออกไลน์แล้วอย่าง LINE, Facebook และ Instagram รวมไปถึงการใช้เทคโนโลยีอย่าง Chatbot เพื่อการสื่อสารที่รวดเร็วกับผู้บริโภค ช่วยให้สามารถตอบคำถามข้อสงสัยเบื้องต้นให้กับลูกค้าได้ ช่วยให้ลูกค้าไม่ต้องรอคำตอบเป็นเวลานาน ส่วนการตลาดออนไลน์จะมีการใช้ Influencer ด้านอาหารเข้ามาช่วยรีวิวหรือสอนทำเมนูอาหารที่มีน้ำปลาแท้ตราปลาหมึกเป็นเครื่องปรุงรสที่สำคัญ เพื่อให้กลุ่มลูกค้าได้เรียนรู้การทำอาหารแบบง่ายๆ ทั้งอร่อย และสวยงาม”
ในส่วนช่องทางจำหน่ายรูปแบบเดิมที่มีการจำหน่ายใน Modern Trade และร้านค้าแบบ Traditional เรายังคงรักษาไว้อย่างเหนียวแน่น แต่จะมีการขยายช่องทางจำหน่ายออกไปในรูปของ e-Commerce โดยน้ำปลาแท้ตราปลาหมึก มีจำหน่ายแล้วในช่องทาง LAZADA, AMAZON ที่ประเทศอังกฤษ ในประเทศจีนก็มีขายผ่าน Taobao มากว่า 2-3 ปีแล้ว และเรายังมีแพลนจะขายผ่าน LINE ในปีนี้อีกด้วย
ก้าวข้ามโลกสู่ตลาดต่างประเทศ
สำหรับตลาดต่างประเทศถือเป็นตลาดที่สำคัญ โดยเริ่มจาก คุณอนันต์ นิธิปิติกาญจน์ บุตรชายคนที่ 6 ของคุณเทียน นิธิปิติกาญจน์ ผู้ก่อตั้งน้ำปลาแท้ตราปลาหมึก ได้ไปศึกษายังประเทศสหรัฐอเมริกาและทำให้ได้พบพันธมิตรทางการค้า จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้น้ำปลาแท้ตราปลาหมึกกลายเป็นน้ำปลาแบรนด์แรกของไทยที่ส่งออกไปขายที่สหรัฐฯ
“ด้วยความที่เราสามารถขายในตลาดสหรัฐฯ ได้ก่อน น้ำปลาแท้ตราปลาหมึกจึงเป็นที่รู้จักของลูกค้าต่างประเทศ หลังจากรู้จักน้ำปลาแท้ตราปลาหมึกแล้ว เราได้ขยายต่อไปยังแคนาดา, ยุโรป, ออสเตรเลีย ปัจจุบันเราส่งออกแล้วกว่า 70 ประเทศทั่วโลก”
แผนการปรับโฉมใหม่ในตลาดต่างประเทศ
คุณปรญาอธิบายว่า แผนการปรับโฉมฉลากใหม่จะเริ่มจากในประเทศไทยก่อนจะขยายไปยังตลาดต่างประเทศ เนื่องจากกลุ่มลูกค้าต่างประเทศโดยเฉพาะประเทศเพื่อนบ้านรอบๆ ประเทศไทยอย่างลาว เมียนม่า กัมพูชา จะรู้จักกับภาพลักษณ์เดิมของน้ำปลาแท้ตราปลาหมึก หากปรับโฉมใหม่ โดยเขายังไม่เห็นการปรับฉลากในประเทศ กลุ่มลูกค้าเหล่านี้จะมองว่าเป็นของเลียนแบบหรือน้ำปลาปลอมนั่นเอง แต่หากมีการปรับโฉมฉลากในประเทศด้วย ก็เป็นการง่ายที่กลุ่มประเทศเพื่อนบ้านเหล่านี้ก็จะรับทราบว่าน้ำปลาแท้ตราปลาหมึกมีการปรับโฉมฉลากใหม่
“ในส่วนของการสื่อสารในต่างประเทศ เราจะมีการวางแผนและทำงานร่วมกับตัวแทนจำหน่ายของเราในแต่ละประเทศ โดยที่เราจะเป็นคนควบคุมภาพลักษณ์ของทุกสื่อที่ออกไป”
ปรับออฟฟิศให้ทันสมัยด้วย Street Art
ไม่เพียงแค่ฉลากหรือกลยุทธ์ตลาดเท่านั้นที่เปลี่ยนแปลงไป แม้แต่ตัวออฟฟิศที่อยู่บริเวณย่านตลาดน้อย ถนนเจริญกรุงที่มีมา 60 ปี ซึ่งปัจจุบัน บริเวณตลาดน้อยกลายเป็นแหล่งเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของคนยุคใหม่ ซึ่งคุณปรญามองว่าพื้นที่ผนังข้างอาคารออฟฟิศน่าจะทำอะไรให้เป็น Landmark ใหม่ได้ จึงมีการติดต่อศิลปิน ไทยรุ่นใหม่ ให้มาวาดศิลปะ Street Art ที่กำแพง
“Street Art ภายใต้แฮชเทค #welovethaifood #เรารักตลาดน้อย เป็นภาพของนานาชาติที่ชื่นชอบและนิยมทานอาหารไทย เป็นการสื่อให้เห็นถึงชุมชนตลาดน้อยที่เป็นแหล่งรวมของอาหารอร่อย และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวต่างชาตินิยมเดินทางมาเยือน การทำ Street Art สวยๆ นั้น เพื่อร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างทัศนียภาพของชุมชนที่เราอยู่ให้สวยงามและดึงดูดนักท่องเที่ยวมากขึ้น และยังเป็นการสนับสนุนศิลปินรุ่นใหม่ให้เป็นที่รู้จักแก่ชาวต่างชาติอีกด้วย”
ทั้งหมดนี้เป็นส่วนหนึ่ง ที่ถือเป็นความเปลี่ยนแปลงของแบรนด์ไทยที่มีอายุมายาวนานกว่า 70 ปีที่ไม่ได้หยุดนิ่งในการพัฒนาเพื่อให้น้ำปลาแท้ตราปลาหมึกยังคงเป็นเครื่องปรุงคู่ครัวไทย แม้โลกจะเปลี่ยนไปเข้าสู่ยุคดิจิทัล แต่ด้วยคุณภาพที่ยังคงรักษามาตรฐานสูตรดั้งเดิม เพิ่มเติมคือการเจาะตลาดเข้าถึงไลฟ์สไตล์การกินอาหารของกลุ่มคนรุ่นใหม่ นั่นจึงชี้ให้เห็นถึงความตั้งใจจริงของน้ำปลาแท้ตราปลาหมึกที่ต้องการตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคทุกลุ่ม และเป็นสัญญาณที่ส่งออกไปถึงผู้บริโภคว่า น้ำปลาแท้ตราปลาหมึกเป็นเครื่องปรุงคู่ครัวไทยทุกยุคทุกสมัยแม้โลกจะเปลี่ยนไปแค่ไหนก็ตาม