ย้อนกลับไปหลายสิบปี หนึ่งสิ่งที่เด็กในสมัยก่อนนิยมทำคือการตื่นเช้าเพื่อมาดูการ์ตูน และหลังจากดูการ์ตูนก็จะต่อด้วยสารคดีสัตว์โลก ที่ช่วยให้รู้จักสัตว์นานาชนิดทั้งที่มีอยู่ในประเทศไทยและในต่างประเทศ แต่เมื่อดูเด็กๆ ในปัจจุบันจะพบว่า พฤติกรรมส่วนใหญ่ของเด็กคือการใช้เวลาบนมือถือและแท็บเล็ต โดยไม่มีโอกาสได้ดูสารคดีที่เป็นความรู้ และถ้านึกถึงรายการสารคดีความรู้ก็คงต้องนึกถึง Next Step
ทำความรู้จักแพลตฟอร์มสารคดี Doxzilla
เมื่อโลกเปลี่ยนไปสู่ยุคดิจิทัล รายการสารคดีที่อยู่บนฟรีทีวีก็ต้องเปลี่ยนไปด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะเมื่อคอนเทนต์ต่างๆ ย้ายตัวเองเข้ามาอยู่บนมือถือ รายการสารคดีก็เช่นกันที่ต้องย้ายตัวเองมาอยู่บนมือถือตามพฤติกรรมของคนยุคนี้ที่ใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่บนมือถือ นั่นจึงทำให้เกิด Doxzilla สตรีมมิ่งแพลตฟอร์มสำหรับคอนเทนต์สารคดีที่สามารถดูเวลาไหนก็ได้ ที่ไหนก็ได้
หากนึกถึงสตรีมมิ่งแพลตฟอร์มในปัจจุบัน หลายคนอาจก็นึกถึง NetFlix แต่ NetFlix จะเน้นภาพยนตร์และซีรี่ย์เป็นส่วนใหญ่ รวมไปถึงแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งรายอื่นๆ อย่าง Prime, HBO GO, Disney+, VIU เป็นต้น แต่สำหรับ Doxzilla จะเป็นแพลตฟอร์มสำหรับเนื้อหาด้านสารคดีเพียงอย่างเดียว โดย Doxzilla อยู่ภายใต้การดูแลของ Next Step ที่อยู่ในอุตสาหกรรมสารคดีมาหลายสิบปี
โดย Next Step เริ่มจากรายการสำรวจโลก ซึ่งรายการสำรวจโลก คือ รายการสารคดีที่ทำตลาดอยู่ในประเทศไทยมาอย่างยาวนาน สิ่งที่ Next Step เห็นคือมีกลุ่มเฉพาะที่ชอบดูรายการสารคดี จากผลสำรวจพบว่า คนที่ดูหนังหรือซีรีส์ประมาณ 30% จะดูสารคดีร่วมด้วย ซึ่งรายการสารคดีจะมีกลุ่มเป้าหมายเฉพาะไม่เหมือนกับ NetFlix เทียบได้ว่าถ้าคนที่ดูซีรีย์มีประมาณ 200 ล้านคนทั่วโลก คนที่ดูสารคดีก็จะมีประมาณ 60 ล้านคนทั่วโลก ความท้าทายของรายการสารคดี คือ จะทำอย่างไรให้เข้าถึงคนจำนวน 60 ล้านคนทั่วโลก
เจาะกลุ่มครอบครัวและเด็ก
จากการที่ Next Step อยู่ในตลาดฟรีทีวีมานาน ซึ่งจากประสบการณ์และข้อมูลทำให้เห็นและทราบว่า คอนเทนต์แบบไหนที่คนดูนิยม จากประสบการณ์การทำรายการสำรวจโลก ทำให้พบว่า สารคดีแนวชีวิตสัตว์โลกได้รับความสนใจเป็นส่วนใหญ่ ในขณะที่เรื่องลึกลับ มนุษย์ต่างดาว โลกวิญญาณจะขึ้นอยู่กับเนื้อหาแต่ละตอน สำหรับเด็กๆ จะชอบเนื้อหาที่เกี่ยวกับไดโนเสาร์
โดย Doxzilla จะมีการนำเนื้อหาคอนเทนต์เหล่านี้ขึ้นไปอยู่ในระบบสตรีมมิ่ง ซึ่งจะช่วยให้ผู้ชมสามารถค้นหาเนื้อหาที่ต้องการรับชมได้ แตกต่างจากเนื้อหาคอนเทนต์สารคดีที่อยู่บนฟรีทีวี ที่ผู้ชมไม่สามารถเลือกเนื้อหาคอนเทนต์ที่ต้องการรับชมได้ แถมยังจะต้องดูตามช่วงเวลาที่ทางช่องกำหนด นอกจากการได้รับชมเนื้อหาคอนเทนต์ตามที่ต้องการได้แล้ว ระบบสตรีมมิ่งยังช่วยให้ผู้ชมสามารถเลือกชมช่วงเวลาไหนก็ได้อีกด้วย
สำหรับเนื้อหาคอนเทนต์ที่อยู่ในระบบของ Doxzilla จะมีเนื้อหาทุกแนวและทุกประเภทสำหรับทุกกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และไลฟ์สไตล์ต่างๆ โดยจะเน้นกลุ่มเป้าหมายหลักไปที่กลุ่มครอบครัวและเด็ก รวมไปถึงกลุ่มคนรุ่นใหม่ ซึ่งเป็นไปตามแนวคิดของ Next Step ในการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ โดยมีต้นแบบมาจาก BBC ที่อังกฤษ ซึ่งมีแนวคิดในการเก็บเงินจากการดูทีวีในแต่ละบ้าน แล้วนำรายได้เหล่านั้นมาผลิตคอนเทนต์
จับมือพันธมิตรดันคอนเทนต์สู่ผู้ชม
เพราะแนวคิดหลักของ Next Step ที่ต้องการจะช่วยให้สังคมเกิดการเรียนรู้ นั่นจึงทำให้มีการตั้งราคาสำหรับการสมัครสมาชิกในอัตราที่ถูก จากการวิเคราะห์เชิงกลยุทธ์แล้ว แพลตฟอร์ม Doxzilla ควรจะมีค่าสมัครสมาชิกอยู่ที่ 99 บาทที่เป็นราคาเหมาะสม แต่หากผู้ชมสนใจสมัครผ่านช่องทางเว็บไซต์ของ Next Step จะสามารถสมัครสมาชิกได้ที่ราคาเพียง 79 บาท
นอกจากนี้ยังมีความร่วมมือกับพันธมิตรอย่าง AIS ที่เปิดโอกาสให้ผู้ใช้บริการเครือข่าย AIS สามารถเข้ารับชมฟรีเป็นเวลา 7 วัน และหากครบกำหนดระยะเวลาแล้วต้องการสมัครสมาชิกต่อเนื่อง ผู้ใช้บริการจะสามารถชำระค่าสมัครเพียง 69 บาท รวมไปกับบิลค่าใช้จ่าย สิทธิพิเศษเฉพาะสำหรับลูกค้า AIS ซึ่งเป็นไปตามกลยุทธ์ของ Next Step ที่ต้องการให้ผู้ชมเข้าถึงแพลตฟอร์มสตรีมมิ่ง Doxzilla ในราคาที่ถูกที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ บนการแข่งขันของสตรีมมิ่งทั่วโลกที่ราคาสมัครสมาชิกเกิน 100 บาทขึ้นไป
ตอบโจทย์กลยุทธ์ของ Next Step ที่ต้องการให้ทุกคนเข้าถึงได้ โดยเฉพาะเด็กๆ ซึ่งจากข้อมูลทางวิทยาศาสตร์พบว่า การเรียนรู้ทางสมองของเด็กๆ จะช่วยปลูกฝังความคิดให้กับเด็กๆ เช่น เด็กที่ชอบดูสารคดีชีวิตสัตว์โลกจะกลายเป็นคนที่รักธรรมชาติ ปัจจุบันจะพบว่าเด็กๆ กำลังดูสื่อที่ไม่สามารถควบคุมได้ และจะทำให้เด็กๆ เกิดการเรียนรู้ที่ผิด รวมไปถึงยังก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อแนวคิดที่ผิดๆ ของเด็กในอนาคต
เมื่อทางทีม AIS เห็นแพลตฟอร์ม Doxzilla ก็เกิดความสนใจ เนื่องจากเป็นคอนเทนต์ที่ไม่มีอยู่ในตลาด รวมถึงประสบการณ์ของ Next Step ที่เคยทำรายการสารคดีบนฟรีทีวีมาก่อน AIS จึงต้องการร่วมเป็นพันธมิตรในการช่วยประชาสัมพันธ์ รวมไปถึงความร่วมมือสร้างแพคเกจในอนาคต เมื่อใช้บริการของ AIS สามารถรับสิทธิ์ดูได้ทั้งเดือน ที่สำคัญ AIS ยังนำช่องภายในแพลตฟอร์ม Doxzilla ไปอยู่บน AIS Play ถึง 5 ช่อง ช่วยให้ลูกค้าของ AIS กว่า 40 ล้านรายเข้าถึง Doxzilla มากขึ้น
กรณีศึกษาของเด็กกับสารคดี
สารคดีจึงไม่ได้เป็นแค่คอนเทนต์ แต่สารคดียังมีหน้าที่ในการสร้างจินตนาการและแรงบันดาลใจให้กับเด็กๆ กรณีศึกษาที่ชัดเจนของรายการสำรวจโลกเมื่อ 20 ปีที่ผ่านมา เด็กในวันนั้นเติบโตกลายเป็นผู้ใหญ่ในวันนี้ หนึ่งในนั้นคือนักบินท่านหนึ่ง ที่มีการเขียนจดหมายเล่าถึงความสำเร็จ เมื่อตอนเด็กชอบดูรายการสำรวจโลกตอนเครื่องบิน F16 ทำให้เกิดความใฝ่ฝันอยากจะเป็นนักบิน และหาทางเรียนจนกลายเป็นนักบินได้ในที่สุด หรือคุณหมอท่านหนึ่งที่ชอบดูรายการรักษาโรคตอนที่ยังเป็นเด็ก จนเกิดแรงบันดาลใจและในที่สุดได้กลายเป็นหมอจริงๆ
สำหรับประเทศไทยยังมีจุดอ่อนในด้านรายการสารคดี เนื่องจากปัจจุบันประเทศไทยที่ทีวีดิจิตอล 20 กว่าช่อง แต่จะมีรายการสำหรับเด็กเพียง 1 ชั่วโมงเท่านั้น ซึ่งประเทศที่พัฒนาแล้วอย่างอังกฤษ มีการเปิดช่องสำหรับเด็กที่ออกอากาศตั้งแต่ 7 โมงเช้าถึง 1 ทุ่มจำนวน 2 ช่อง โดยจะเป็นช่องสำหรับเด็กเล็ก 8 ขวบจำนวน 1 ช่อง และเป็นช่องของเด็ก 12 ขวบขึ้นไปอีก 1 ช่อง ซึ่งเด็กๆ เหล่านี้สามารถดูได้ทั้งออนไลน์และออฟไลน์ เมื่อมองย้อนกลับมาที่ประเทศไทยจะเห็นได้ว่า ช่องสำหรับเด็กของไทยยังขาดแคลนอย่างมาก
เมื่อไม่มีรายการสำหรับเด็ก ประกอบกับพ่อแม่ในปัจจุบันทำงานอย่างหนักจนไม่มีเวลาดูแลเด็กๆ ผู้ปกครองส่วนใหญ่จึงเลือกที่จะปล่อยให้เด็กๆ เล่นมือถือ โดยที่พ่อแม่จะไม่รู้เลยว่าเด็กๆ ดูอะไรอยู่ โดยเฉพาะเด็กในวัย 5 ขวบ ที่ทางวิทยาศาสตร์ระบุว่า หากมีการดูภาพเคลื่อนไหวที่รวดเร็วจะทำให้การรับรู้ของเด็กมีความเร็วเกินไป ส่งผลให้เด็กเหล่านั้นเกิดโรคสมาธิสั้นและอาจนำไปสู่ปัญหาที่ร้ายแรงมากกว่านี้ในอนาคต
Doxzilla จึงเป็นแพลตฟอร์มที่จะเข้ามาช่วยแก้ปัญหาเหล่านี้ ผ่านการนำเสนอเนื้อหาคอนเทนต์ที่เน้นสาระและความรู้ สามารถดูได้ทั้งบนมือถือและแท็บเล็ต รวมไปถึงยังสามารถรับชมผ่านทีวีได้ ซึ่งหากรับชมวันละเรื่องเป็นเวลา 10 ปี จะเท่ากับรับชมมากถึง 3,000 เรื่อง Next Step เชื่อว่า 3,000 เรื่องนี้จะสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับเด็กๆ อย่างมาก ช่วยให้ได้รู้จักโลกมากขึ้น ได้รู้จักไดโนเสาร์พันธุ์ต่างๆ ได้รู้จักประเทศและวัฒนธรรมที่อยู่ในโลก เมื่อเด็กๆ เหล่านี้โตจะช่วยให้มีความคิดอย่างมีเหตุมีผล รักธรรมชาติตอบโจทย์เรื่องของการรักษ์โลกโดยอัตโนมัติ ซึ่งคอนเทนต์ที่อยู่ในแพลตฟอร์ม Doxzilla จะเป็นคอนเทนต์ที่ได้รับการตรวจสอบและพัฒนาให้เหมาะกับเด็ก 4 ขวบขึ้นไปสามารถดูได้ทุกคน
ความรู้ในอินเทอร์เน็ตที่ต้องระวัง
จะเห็นได้ว่าในปัจจุบัน หลายคนค้นหาความรู้บนโลกอินเทอร์เน็ต โดยเฉพาะบนแพลตฟอร์ม YouTube ที่เป็นหนึ่งช่องทางแบบ Open Source ที่มีทั้งข้อดีและข้อเสีย สิ่งหนึ่งที่เห็นได้ชัดคือข้อมูลบน YouTube ไม่มีการตรวจสอบว่าเป็นข้อมูลที่ถูกต้องหรือไม่ และคนที่เข้าไปดู YouTube จำเป็นต้องมีวุฒิภาวะ เพราะคอนเทนต์หรือโฆษณาบางอย่างอาจจะเป็นเนื้อหาที่ไม่ค่อยดีหากเด็กๆ เข้าไปรับชม ซึ่ง YouTube จะเหมาะกับผู้ที่มีความรู้ระดับหนึ่งและมีความตั้งใจหาข้อมูลเพิ่มเติมในเรื่องนั้นๆ
จากข้อมูลในต่างประเทศพบว่า เนื่องจากการผลิตคอนเทนต์บน YouTube สามารถสร้างรายได้ ส่งผลให้ผู้ผลิตคอนเทนต์มีเป้าหมายในการเพิ่มยอดวิว หลายครั้งมีการทำข้อมูลปลอม (Fake Information) ยกตัวอย่างกรณีศึกษาในต่างประเทศ อย่างเรื่องราวของพีระมิดที่มีการนำเสนอข้อมูลผิดๆ ผ่านการนำเสนอที่น่าเชื่อถือ จนต้องมีการออกมาแก้ไขเพื่อนำเสนอข้อมูลที่ถูกต้องแทน
ดังนั้นเนื้อหาคอนเทนต์ในแพลตฟอร์ม Doxzilla จึงต้องผ่านการตรวจสอบหลายชั้น และผลิตขึ้นบนงานวิจัยข้อมูลที่ถูกต้องที่มาจากต่างประเทศ ซึ่งในประเทศไทยก็มีการผลิตสารคดีของไทยขึ้นมา โดยมีชื่อว่า “ของดีประเทศไทย” เป็นรายการสารคดีที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวไทย โดยมีการพาไปชมสถานที่ต่างๆ ทั้งวัดวาอาราม พิพิธภัณฑ์และวังต่างๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่คนไทยควรจะรู้
โดยอีกหนึ่งเป้าหมายหลักของ Next Step คือ การพัฒนาอุตสาหกรรมผลิตสารคดีของประเทศไทย นั่นเพราะตลอดช่วงระยะเวลา 20 ปีที่มีการทำงานร่วมกับ National Geographic และ BBC Discovery หลายคอนเทนต์สารคดีจะมาถ่ายทำที่ประเทศไทย นอกจากนี้การทำสารคดีของไทยไม่ควรกระจุกตัวอยู่เฉพาะในกรุงเทพฯ แต่อยากเห็นการกระจายตัวของทีมผลิตสารคดีไปอยู่ในจังหวัดต่างๆ เพื่อผลิตคอนเทนต์สารคดีในแต่ละพื้นที่ออกไปสู่ตลาดต่างประเทศ ที่ผ่านมามีการพัฒนาผู้ผลิตมาแล้วถึง 3 กลุ่ม โดยเป็นโครงการร่วมมือกับ กสทช. ในการพัฒนาผู้ผลิตคอนเทนต์สารคดีในประเทศไทย และคอนเทนต์เหล่านี้ควรจะต้องสามารถนำออกไปสู่ระดับโลกได้ผ่านแพลตฟอร์มอย่าง Doxzilla
ทั้งหมดนี้คือเรื่องราวของแพลตฟอร์มสารคดี Doxzilla ที่ทาง Next Step พัฒนาขึ้นมา โดยมีเป้าหมายในการสร้างการเรียนรู้ทั้งในเด็กๆ ผ่านคอนเทนต์ที่ได้รับการตรวจสอบข้อมูลที่ถูกต้องและชัดเจน และการพัฒนาศักยภาพการผลิตคอนเทนต์สารคดีของไทยออกสู่ตลาดโลก ซึ่งยังมีเรื่องราวของไทยอีกมากที่พร้อมนำออกมาทำเป็นคอนเทนต์สารคดี
