การปรับตัวของธุรกิจค้าปลีกในประเทศไทย หรือแม้กระทั่งธุรกิจค้าปลีกต่างประเทศ เริ่มมาให้ความสำคัญกับธุรกิจอี-คอมเมิร์ซ และเว็บไซต์ กันมากขึ้น โดยเฉพาะในต่างประเทศ กำลังเริ่มเข้าสู่การเป็นร้านค้าปลีกอัจฉริยะ อย่างเช่น อเมซอน อาลีบาบา ทุกคนสามารถเข้าไปซื้อขายสินค้า โดยไม่จำเป็นต้องมีพนักงานบริการ
นั่นหมายถึงคนเริ่มเข้าไปซื้อสินค้าตามร้านน้อยลง แนวโน้มร้านสะดวกซื้อ รวมทั้งในไทยหรือร้านสะดวกซื้อทั่วโลก มีผู้เข้าไปใช้บริการจำนวนลดลง ทำให้เริ่มมีการทดลองเปลี่ยนจากร้านสะดวกซื้อธรรมดาเป็นร้านค้าปลีกอัจฉริยะกันเล้ว เช่น เซเว่นอีเลฟเว่น ในเกาหลี เริ่มนำโมเดลดังกล่าวเข้ามาใช้ และแน่นอนว่ารูปแบบค้าปลีกขนาดใหญ่อย่างซุปเปอร์มาร์เก็ต ก็ได้รับผลกระทบสูงเช่นกัน
ขณะที่การค้าออนไลน์ได้รับความนิยมมากขึ้น มีอัตราการเติบโตอย่างรวดเร็ว และพัฒนาไปในแต่ละรูปแบบเฉพาะของแต่ละประเทศ การจะทำตลาดให้ประสบความสำเร็จในทุกตลาด แน่นอนว่าจะต้องทำความเข้าใจในแต่ละตลาดให้ลึกซึ้ง โดยเฉพาะตลาดใน CLMV (กัมพูชา สปป.ลาว เมียนมา และเวียดนาม) ที่มีอัตราการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตสูงมาก และมากกว่าค่าเฉลี่ยของโลกไปแล้ว
ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย หรือ EXIM BANK เป็นหน่วยงานที่ให้การส่งเสริมและสนับสนุนแก่ผู้ส่งออก ให้สามารถเพิ่มหรือขยายการส่งออกได้อย่างมีประสิทธิภาพ และพร้อมที่จะเป็นที่ปรึกษาให้ผู้ส่งออกไทย ประสบความสำเร็จในทุกตลาด รวมถึงการขายสินค้าออนไลน์ โดยเฉพาะในตลาด CLMV ให้ประสบความสำเร็จ
ศักยภาพตลาด CLMV และเทคนิคการขาย
จากข้อมูลพบว่า จำนวนประชากรประเทศในกลุ่ม CLMV มีอัตราการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว (53%) ถึงแม้ว่ายังมีขนาดเล็กกว่าไทย (82%) แต่มีจำนวนประชากรในช่วงวัยรุ่นและวัยทำงาน ซึ่งเป็นกลุ่มกำลังซื้อสำคัญในตลาดสินค้าออนไลน์ในสัดส่วนที่สูง และคาดว่าจะเพิ่มขึ้นตามการขยายตัวของเศรษฐกิจในประเทศกลุ่มนี้ CLMV จึงถูกจับตามองมากยิ่งขึ้น
สปป.ลาว มีการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตในเดือนมกราคม 2561 เพิ่มขึ้น 33% จากเดือนมกราคม 2560 เมียนมาเพิ่มขึ้น 29% รวมทั้งเวียดนามเพิ่มขึ้น 28% โดยสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั้งโลกที่เพิ่มขึ้นเพียง 7%
แม้ว่ารูปแบบการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์ของแต่ละประเทศจะคล้ายกัน แต่ในรายละเอียดกลับแตกต่างกัน เพราะฉะนั้นการรุกตลาดสินค้าออนไลน์ ควรเลือกใช้กลยุทธ์แตกต่างกัน อาทิ เวียดนาม เมื่อเจอสินค้าที่น่าสนใจใน Facebookมักจะค้นหาข้อมูลผ่าน Google เพื่อเปรียบเทียบราคาและโปรโมชั่น รวมทั้งเข้าไปเยี่ยม Websiteผู้จำหน่ายโดยตรงเพื่อประกอบการตัดสินใจซื้อ
การสร้าง Website ร้านค้าตัวเอง รวมทั้งการทำโฆษณาบน Google จะช่วยเพิ่มความมั่นใจให้ผู้ซื้อ และขยายการรับรู้ในตัวสินค้า ให้เป็นที่รู้จักในกลุ่มผู้ซื้อชาวเวียดนามมากขึ้น
ในขณะที่การลงโฆษณาใน Facebook เพื่อการสืบค้นข้อมูลต่างๆ ได้รับผลตอบรับที่ดีในตลาดกัมพูชาที่นิยมใช้ Facebook ในการค้นหาข้อมูลมากกว่าใน Google
ข้อจำกัดสำคัญคือ ประชากรส่วนใหญ่ใน CLMV ไม่มีบัญชีธนาคารและบัตรเครดิต การโอนเงินชำระค่าสินค้าผ่านธนาคารกลายเป็นข้อติดขัด อาทิ ผู้ใช้บริการในกัมพูชามีบัญชีธนาคารเพียง 22% ในเมียนมา 23% และในเวียดนาม 28% ขณะที่ประเทศไทยมีมากถึง 78% นอกจากนี้ยังมีข้อจำกัดเรื่องผู้ซื้อใน CLMV ส่วนหนึ่งยังไม่เชื่อมั่นในระบบไปรษณีย์ในประเทศของตน
การเปิดให้ผู้ซื้อเลือกชำระเงินค่าสินค้าด้วยช่องทางอื่นๆ ทั้งการรับชำระค่าสินค้าด้วยเงินสดที่ปลายทาง ซึ่งเป็นวิธีที่นิยมมากที่สุดในกลุ่ม CLMV รวมทั้งวิธีที่กำลังได้รับความนิยม เช่น การรับชำระผ่านแอปพลิเคชัน หรือผ่านช่องทางผู้ประกอบการไทยที่ทำธุรกิจขนส่งสินค้าระหว่างไทยกับประเทศเพื่อนบ้านที่มีบริการรับเก็บเงินปลายทางให้กับผู้ขาย ก็ถือเป็นวิธีหนึ่งในการสร้างระบบการรับชำระค่าสินค้าที่มีประสิทธิภาพ
เคล็ดลับ: ชัดเจนและจริงใจ
จากการที่ตลาดออนไลน์ในประเทศ CLMV ค่อนข้างจะเป็นเรื่องใหม่ ผู้ซื้อยังไม่มีความมั่นใจในรูปแบบการสั่งซื้อดังกล่าว การจัดส่งสินค้าภายใต้ระบบขนส่งภายในประเทศ CLMV เอง ที่ยังไม่เอื้อต่อการให้บริการ ซึ่งเป็นโจทย์ที่ต้องตีให้แตก
ผู้ขายสินค้าออนไลน์จะต้องเพิ่มบริการจัดส่งสินค้า โดยว่าจ้างพนักงานส่งสินค้า ให้ไปถึงมือผู้ซื้อ ถือเป็นกลยุทธ์สำคัญที่จะช่วยสร้างจุดขายที่โดดเด่นในตลาด สปป.ลาว ที่ยังมีข้อจำกัดในเรื่องระบบไปรษณีย์ของประเทศ โดยเฉพาะพื้นที่นอกเมือง ที่มักจะนำจดหมายและพัสดุ มาไว้รวมกันที่ที่ทำการไปรษณีย์ประจำแขวง โดยให้ผู้รับพัสดุเดินทางมารับด้วยตัวเอง
ขณะที่ผู้ซื้อชาวกัมพูชาก็ไม่ชื่นชอบการรอคอย การจัดสต็อกสินค้าไว้ในพื้นที่ เพื่อจัดส่งสินค้าได้อย่างทันใจ ลดการเสียโอกาสในการขาย เพราะพฤติกรรมผู้บริโภคนิยมการส่งมอบสินค้าที่รวดเร็ว สั่งเช้าส่งถึงมือช่วงเย็น การระบุว่าจะจัดส่งสินค้าในวันถัดไป ลูกค้าอาจตัดสินใจไม่ซื้อสินค้า
นอกจากนี้ การคิดค่าบริการจัดส่งสินค้าในตลาด CLMV จะไม่ตอบโจทย์ เพราะจากการลงพื้นที่เก็บข้อมูลพบว่า ผู้บริโภคใน CLMV ไม่ชอบให้คิดค่าส่งสินค้าผู้ประกอบการจึงควรพิจารณาคำนวณต้นทุนค่าขนส่งให้ดีก่อนการรุกเข้าสู่ตลาด CLMV
เคล็ดลับในการสร้างความเชื่อมั่นสำหรับตลาดสินค้าออนไลน์ใน CLMV เพื่อตอกย้ำความมั่นใจในการสั่งซื้อสำหรับผู้ซื้อในภูมิภาคนี้ การสร้างความชัดเจนในตัวสินค้า ถือเป็นกลยุทธ์สำคัญข้อหนึ่งในการรุกตลาด
ทั้งเรื่องการลงรายละเอียด ราคา ภาพตัวอย่าง วิดีโอสาธิต รวมทั้งการรีวิวจากผู้ใช้จริง สร้างช่องทางตอบข้อซักถามเกี่ยวกับตัวสินค้า จะสามารถสร้างความได้เปรียบ เป็นตัวเลือกอันดับแรกๆ ภายใต้ความ “ชัดเจน-จริงใจ” เพื่อสร้าง Brand Awareness อยู่ในใจลูกค้าได้นาน และอยู่กลางใจผู้บริโภค จนเกิดการสั่งซื้อซ้ำๆ จาก Brand Loyalty ภายใต้องค์ประกอบของการจัดส่งสินค้าที่มีคุณภาพตรงตามการนำเสนอ ตั้งราคาขายอย่างเหมาะสม รวมทั้งใส่ใจบริการหลังการขาย เช่น ตอบข้อซักถามกรณีมีปัญหาการใช้สินค้า รวมทั้งรับฟังข้อเสนอแนะต่างๆ เพื่อใช้ในการปรับปรุงคุณภาพสินค้า
EXIM BANK สนับสนุนการค้าระหว่างประเทศ แม้ในรูปแบบใหม่ และตลาดใหม่
EXIM BANK สามารถให้สินเชื่อได้ทุกรูปแบบ ในฐานะเป็นสถาบันการเงินเฉพาะกิจของรัฐ ภายใต้การดูแลของกระทรวงการคลัง ที่มีบริการทั้งด้านการเงิน และไม่ใช่การเงิน เพื่อสนับสนุนธุรกิจของคนไทย ทั้งในประเทศและต่างประเทศที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจ สนับสนุนการได้มาซึ่งเงินตราต่างประเทศหรือประหยัดเงินตราต่างประเทศ
นับเป็นโอกาสที่เปิดกว้างให้ผู้ประกอบการไทยรุกตลาดเข้าสู่ภูมิภาค CLMV โดยมี EXIM BANK เป็นสถาบันการเงินที่เชี่ยวชาญด้านการสนับสนุนการส่งออก รวมทั้งการสนับสนุนการค้าระหว่างประเทศในรูปแบบการค้าออนไลน์ที่กำลังมาแรง โดยมีปัจจัยบวกด้านการเป็นตลาดใหม่ มีอัตราการเติบโตสูง ความได้เปรียบด้านระยะทาง เมื่อเทียบกับประเทศคู่แข่งอื่นๆ ของผู้ประกอบการไทย เหลือเพียงโจทย์ความเข้าใจในพฤติกรรมของผู้บริโภคในแต่ละตลาด รวมทั้งศึกษาข้อจำกัดด้านปัจจัยพื้นฐานของแต่ละประเทศ
บริการสนับสนุนให้ผู้ประกอบการไทยเข้าถึงโอกาสที่ไม่ควรมองข้าม
ด้วยบริการสินเชื่อส่งออก-นำเข้า เป็นวงเงินหมุนเวียนระยะสั้น รวมทั้งสินเชื่อระยะกลางและระยะยาว บริการสนับสนุนสินเชื่อแก่ผู้ซื้อในต่างประเทศ บริการออกหนังสือค้ำประกัน บริการเพื่อการนำเข้าสินค้าทุนและวัตถุดิบ รวมทั้งบริการอื่นๆ เพื่อสนับสนุนการส่งออก เช่น บริการเรียกเก็บและรับซื้อตั๋วส่งออก บริการสัญญาซื้อขายเงินตราต่างประเทศล่วงหน้า บริการแจ้งการเปิด การโอน และการยืนยัน L/C ฯลฯ
การทำหน้าที่ให้บริการด้านการส่งออก-นำเข้าของ EXIM BANK รวมทั้งการให้คำปรึกษาแก่ผู้ประกอบการ ที่สนใจเริ่มต้นหรือขยายธุรกิจส่งออก เพื่อช่วยเตรียมความพร้อมในแต่ละขั้นตอน รวมทั้งการรู้เท่าทันและรับมือกับปัจจัยแวดล้อม เพื่อป้องกันความเสี่ยง และเพิ่มศักยภาพการแข่งขันทางการค้าในโลกยุคใหม่ได้เป็นอย่างดี
