กระแสตอนนี้เกี่ยวกับจีนมีหลายประเด็น แต่เรื่องหนึ่งที่เป็นประเด็นสำคัญของวงการบันเทิงจีนและสตรีมมิ่งตอนนี้คงไม่พ้นเรื่องที่ทางการจีนกำลังสั่งปราบปราม คอนเทนต์ ที่นำเสนอความเป็น ชายรักชาย หรือ วัฒนธรรมวาย ชวนจิ้นต่าง ๆ ซึ่งในจีนถือว่ามีฐานแฟนคลับค่อนข้างใหญ่เป็นอันดับต้น ๆ ในเอเชีย หรือที่มักกันเรียกว่า ด้อม
วัฒนธรรมแฟนคลับดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของการบริโภค ที่ทำให้จีนเป็นตลาดใหญ่แทบจะอันดับต้น ๆ ของโลกในการเสพคอนเทนต์กลุ่มวาย แล้วที่น่าสนใจก็คือ คนเสพสื่อเหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงซะด้วย เพราะการได้ดู ช-ช มันชวนให้เก็บเอาไปจิ้นได้
ที่ผ่านมา ไทยเราก็เป็นหนึ่งในผู้ผลิตซีรีส์วาย ป้อนสู่ตลาดจีน ทำให้มีนักแสดงหนุ่ม ๆ หน้าใสที่กลายเป็นขวัญใจสาววายในจีนอย่างมาก (แม้ว่านักแสดงเหล่านั้นจะเป็นชายแท้)
แต่แล้วในช่วงล่าสุด กลุ่มแฟนคลับหรือด้อมวายในจีนเวลานี้มีการทะเลาะและขัดแย้งกันเองในโลกโซเชียล ที่สำคัญคือทางการจีนเริ่มมองว่าพวกเขาใช้จ่ายเงินไปกับการเปย์นักแสดงสายวายที่ตนชื่นชอบ จนบางทีออกจะเกินเหตุไปหน่อย
ในที่สุดตอนนี้เริ่มมีคำสั่งออกมาจากทางการจีน ที่ต้องการปราบปรามวัฒนธรรมเหล่านี้ โดยถึงกับใช้คำที่เรียกว่า เป็นวัฒนธรรมที่ผิดเพี้ยน จนถึงขั้น ป่วย ในหมู่เยาวชนจีน ซึ่งควรต้องถูกจัดการปัดกวาดให้สะอาดใหม่ โดยเริ่มมาตั้งแต่ปี 2019 ที่เริ่มมีกระแสการแบนคอนเทนต์ Y ในแอปสตรีมมิ่งของจีน
แต่ล่าสุดทางรัฐบาลจีนนำโดยสำนักงานคณะกรรมการกิจการไซเบอร์สเปซ ได้ออกประกาศมาตรการใหม่ เพื่อบังคับใช้ในการควบคุมเหล่าดาราเซเล็บคนดังรวมถึงแฟนคลับ ให้มีคุณภาพ ดำเนินกิจกรรม เช่น การตลาด กิจกรรมของแฟนคลับ ให้มีความเหมาะสมมากขึ้น ตรงนี้เลยเสมือนต้องการสื่อว่า ไม่ได้ห้ามจัด แต่อยากให้อยู่ในระเบียบมากกว่าขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ โดยเน้นไปที่การป้องกันเยาวชนเป็นหลัก
โดยหากทำการสรุปประเด็นหลักที่นำมาใช้ โดยเฉพาะกับเยาวชน จะได้แก่
- คำสั่งห้ามเยาวชนตั้งกลุ่มแฟนคลับหรือเข้าร่วมกิจกรรมของเหล่าคนดังที่มีค่าใช้จ่ายสูงเพื่อป้องกันปัญหาการเปย์เกินตัวของเยาวชน
- คำสั่งห้ามเยาวชนร่วมการโหวตในการแข่งขันขอเหล่าเซเล็บ คนดังต่าง ๆ
- สำหรับเหล่าเซเล็บ สามารถจัดงานพบปะทางออนไลน์สำหรับกลุ่มแฟนคลับของตนได้
- แต่สำหรับเยาวชน จะมีการจำกัดเรื่องการพบปะกับเหล่าเซเล็บดังกล่าว และอาจดำเนินคดีหากมีการละเมิด
- ยกเลิกระบบการโหวตคนดังและเซเล็บนักแสดงทางออนไลน์ ตัวอย่างเช่น โหวตดาราหญิงยอดนิยมประจำเดือน ดังนั้นไม่ต้องแปลกใจว่าทำไมมีการยกเลิกการจัดโหวตลักษณะนี้
- การโหวตในแง่ผลงานยังคงอยู่ เช่น ซีรีส์ หรือภาพยนตร์ยอดเยี่ยมแห่งปี
ส่วนในฝั่งของเหล่าเซเล็บ นักแสดง Influencer จะมีการออกมาตรการควบคุม คือ
- บรรดาบริษัทเอเจนซี่ตัวแทนจะต้องเข้มงวดในการกำกับดูแลมากขึ้น
- ในโลกออนไลน์ ทุกแพลตฟอร์มในโซเชียล จะมีกฎระเบียบชัดเจนสำหรับบริษัทตัวแทนในการทำการตลาด ประชาสัมพันธ์ บริหารจัดการแฟนคลับ
- หากตรวจพบว่ามีการจัดงานอีเว้นท์หรือกิจกรรมที่ชักชวนให้เกิดการทะเลาะวิวาทไปจนถึงการสร้างความรุนแรงและโจมตีกันในโลกออนไลน์ ทางบริษัทเอเจนซี่จะต้องถูกลงโทษเช่นกัน
- บรรดางานอีเว้นท์หรือกิจกรรมของกลุ่มแฟนคลับที่จะจัดขึ้น จะต้องได้รับอนุญาตจากบริษัทตัวแทนและทางบริษัทต้องเข้ามากำกับดูแลอย่างเข้มงด
- ห้ามจัดกิจกรรมใด ๆ ที่เป็นการหลอกล่อแฟนคลับให้จ่ายเงิน เพื่อสนับสนุนหรือเพื่อโหวตเหล่าคนดังเด็ดขาด
- การนำเสนอคอนเทนต์ที่เกี่ยวข้องกับการก่อให้เกิดดรามาหรือความขัดแย้งในหมู่แฟนคลับของบริษัทตัวแทนต้องถูกควบคุม
ในส่วนของบทลงโทษสำหรับบริษัทที่ทำผิดกฎ จะมีตั้งแต่สถานเบา กลาง หนัก โดยเริ่มตั้งแต่การที่บัญชีผู้ใช้งานสื่อสังคมออนไลน์จะถูกจำกัดการเข้าชม งดเผยแพร่เนื้อหาชั่วคราว และบทลงโทษหนักที่สุดคือการสั่งปิดบัญชีผู้ใช้งานทั้งในส่วนของคนดังและของแฟนคลับด้วย
หลังมีการออกมาตรการดังกล่าวมา บรรดาโซเชียลและเครื่องมือออนไลน์ชื่อดังของจีนต่างก็ตอบรับโดยพร้อมกัน ไม่ว่าจะเป็น Weibo และ Baidu ดังนั้นกิจกรรมที่ส่อเค้าว่าเป็นการจัดโหวตความนิยมของเหล่าคนดัง จึงถูกเอาออกหมดแล้วในเวลานี้
ภาพรวมของมาตรการ มีการประกาศชัดเจนโดยรัฐบาลจีนว่า ต้องการที่จะเข้ามาควบคุมอุตสาหกรรมบันเทิงให้เป็นระเบียบมากขึ้น โดยหวังว่าจะแก้ไขปัญหาวัฒนธรรมแฟนคลับในจีนให้มีคุณภาพมากขึ้น และไม่กลายเป็น Toxic ต่อเยาวชนอีกด้วย
ป.ล.แนวทางดังกล่าวอาจจะถูกมองว่าสุดโต่งสำหรับการจัดระเบียบวงการบันเทิงของจีน แต่ก็มีสาเหตุที่จำเป็น เพราะการที่เยาวชนออกมาใช้จ่ายเกินตัวมากเกินไปและถูกมองว่ากลายเป็นทาสการตลาดไปด้วย