วัฏจักรหนึ่งที่ธุรกิจส่วนใหญ่เมื่อเป็นที่รู้จักและต้องการของตลาดมักจะต้องเจอ คือการเติบโต ณ จุดหนึ่งแล้วไม่สามารถเติบโตต่อไปได้ นั่นคือสัญญาณที่ชี้ให้ธุรกิจทราบว่า ได้เวลาที่ธุรกิจจะต้องขยายตลาดออกนอกประเทศ แต่ส่วนใหญ่ธุรกิจที่ยังไม่ออกไปต่างประเทศติดปัญหาตรงที่ไม่รู้จะไปอย่างไร ที่สำคัญไปกว่านั้นคือไม่รู้จักตลาดและความต้องการของผู้บริโภคในประเทศ
ธุรกิจที่มีขนาดใหญ่เงินทุนหนา จึงมักทุ่มงบประมาณไปกับการสำรวจตลาดต่างประเทศเพื่อนำมาวิเคราะห์ กลยุทธ์ในการเจาะตลาดต่างประเทศนั้นๆ อาจเป็นเรื่องยากสำหรับธุรกิจที่ไม่มีเงินทุนหนาขนาดนั้น Wisesight ผู้ให้บริการด้านการวิเคราะห์ข้อมูลโซเชียลมีเดีย เข้าใจ Pain Point ของหลายธุรกิจ นั่นจึงทำให้ตลอดช่วงระยะเวลากว่า 3 ปี Wisesight ได้ทำการจัดเก็บข้อมูลพฤติกรรมผู้บริโภคในต่างประเทศ ผ่านแพลตฟอร์มต่างๆ มากมายกว่า 20 แพลตฟอร์มทั่วภูมิภาคกว่า 21 ประเทศ
ขวา – คุณกล้า ตั้งสุวรรณ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ไวซ์ไซท์ (ประเทศไทย) จำกัด
คุณพเนิน อัศววิภาส ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร ฝ่ายปฏิบัติการ บริษัท ไวซ์ไซท์ (ประเทศไทย) จำกัด คนสำคัญที่ทำหน้าที่ในการจัดเก็บข้อมูลผู้บริโภคในต่างประเทศ โดยที่ทำงานหลักอยู่ใน Reginal Office ในประเทศมาเลเซีย และเป็นคนสำคัญที่จะช่วยนำข้อมูลพฤติกรรมผู้บริโภคในต่างประเทศกลับมาให้ธุรกิจในประเทศไทย เพื่อเตรียมความพร้อมในการรุกตลาดต่างประเทศ
การเตรียมตัวของธุรกิจ ก่อนรุกตลาดต่างประเทศ
“ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ธุรกิจไทยเวลาจะออกไปต่างประเทศจะเตรียมความพร้อมอยู่ 3 ขั้นตอน เริ่มจากขั้นแรกเป็นการหาประเทศที่มีพฤติกรรมใกล้เคียงกับประเทศไทย ซึ่งจะช่วยให้มีโอกาสเติบโต ขั้นต่อมาคือการบินไปดูสถานที่จริง รวมถึงการหาพันธมิตรธุรกิจไทยที่เคยรุกตลาดประเทศนั้นๆ ขั้นสุดท้ายคือการสำรวจ ข้อมูลของตลาดในประเทศนั้นๆ เพื่อวางกลยุทธ์ในการนำธุรกิจเข้าไปสู่ตลาดประเทศนั้น”
เชื่อได้เลยว่า แค่ 3 ขั้นตอนนี้ก็ใช้ระยะเวลายาวนานในการตัดสินใจ แต่ธุรกิจอาจใช้ระยะเวลายาวนานมากกว่านั้น นั่นเพราะว่าการจะได้ข้อมูลพฤติกรรมผู้บริโภคและตลาดในประเทศต่างๆ ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะในแต่ละประเทศก็มี Platform เป็นของตัวเอง นอกจากนี้ปัญหาทางด้านภาษาก็ยังถือเป็นอุปสรรคสำคัญ ยิ่งถ้าธุรกิจที่จะรุกตลาดต่างประเทศไปในลักษณะ “บุกเดี่ยว” การจะหาพันธมิตรในต่างประเทศก็จะเป็นเรื่องยาก
“สิ่งที่ธุรกิจจะต้องรู้คือเรื่องของความต้องการของผู้บริโภคในต่างประเทศว่า มีความต้องการสินค้าแบบไหน อะไร จากนั้นธุรกิจต้องดู Pain Point ที่เกิดขึ้นในตลาดต่างประเทศ แล้วกลับมาดูว่าธุรกิจจะสามารถเข้าไปแก้ Pain Point ได้อย่างไร แล้วจึงศึกษาคู่แข่งในตลาดต่างประเทศ โดยเฉพาะในแง่ของจุดแข็งจุดอ่อน ถึงตอนนี้ธุรกิจต้องศึกษาแพลตฟอร์มในตลาดประเทศนั้น เพื่อให้สามารถสื่อสารไปยังกลุ่มเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมไปถึงการเลือกใช้ Influencer ที่กำลังได้รับความนิยมในตลาดประเทศนั้น เพื่อให้เหมาะกับสินค้าและกลุ่มเป้าหมาย”
กรณีศึกษา การนำข้อมูลไปวางแผนกลยุทธ์
คุณพเนินได้ยกตัวอย่างกรณีศึกษาของแบรนด์รองเท้าที่จะเข้ามาขายใน 4 ประเทศหลักของภูมิภาค อย่าง ไทย, มาเลเซีย, เวียดนามและสิงคโปร์ ซึ่งจากการเก็บข้อมูลของ Wisesight พบว่า มาเลเซียและสิงคโปร์จะเน้นไปที่เรื่องของประสิทธิภาพการใช้งาน (Functional) เป็นหลัก ขณะที่ไทยและเวียดนามจะเน้นเรื่องของสีสันและความสวยงามการออกแบบ (Emotional) เป็นหลัก
ยิ่งไปกว่านั้น จากข้อมูลยังพบว่า ในไทยและเวียดนามจะให้ความสำคัญในเรื่องของสินค้าเลียนแบบ (ก๊อปเกรด A) และเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้นที่นิยมรองเท้ามือสองของแท้ ด้วยข้อมูลทั้งหมดนี้ช่วยให้แบรนด์รองเท้าเลือกสื่อสารด้วยภาพรองเท้าที่สวยงามในประเทศไทยและเวียดนาม แต่จะสื่อสารในรูปแบบการใช้งานในประเทศมาเลเซียและสิงคโปร์ ยิ่งไปกว่านั้นแนด์จะเน้นสร้างความเชื่อถือว่าเป็นของแท้ เฉพาะในประเทศไทยและเวียดนามเท่านั้น
“อีกกรณีศึกษาน่าสนใจที่เป็นธุรกิจของไทยรายหนึ่งที่เน้นกลุ่มลูกค้านักท่องเที่ยวจีน ด้วยร้านค้าแห่งนี้ไม่รู้เลยว่า นักท่องเที่ยวจีนมีความต้องการสินค้าอะไร ซึ่ง Wisesight มีข้อมูลเหล่านั้น ช่วยให้รานค้าแห่งนี้สามารถเตรียมแผนในการจัดเตรียมสินค้าที่นักท่องเที่ยวจีนมีความต้องการสูง รวมถึงช่วยร้านค้าแห่งนี้สามารถจัดหาสินค้าที่นักท่องเที่ยวจีนมีความต้องการสูง แม้จะไม่ใช่สินค้าที่อยู่ในร้านค้าแห่งนี้ก็ตาม”
กรณีศึกษา การท่องเที่ยวของไทยในการใช้ข้อมูล
ด้วยข้อมูลของ Wisesight สามารถนำไปใช้กับธุรกิจทุกขนาด อย่างกรณีศึกษาของหน่วยงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ที่ต้องการทราบข้อมูลของนักท่องเที่ยวมาเลเซียในการเดินทางเข้ามาเที่ยวในประเทศไทย จนพบข้อมูลที่มีความขัดแย้งกันอยู่ในตัว ซึ่งข้อมูลที่จัดเก็บโดย Wisesight พบว่า นักท่องเที่ยวมาเลเซียนิยมเข้ามาเที่ยวในประเทศไทย เพราะชอบอาหารไทยที่มีรสชาติอร่อยและมีความหลากหลาย
แต่ก็พบ Pain Point ของนักท่องเที่ยวมาเลเซียที่เกี่ยวกับทหารไทยมากเช่นกัน นั่นเพราะนักท่องเที่ยวมาเลเซียหาอาหารสำหรับชาวมุสลิม (ฮาลาล) แทบไม่ได้ ทำให้กลายเป็นการบังคับเรื่องการทานอาหารไปโดยปริยาย และส่งผลจนเกิดอาการอาหารเป็นพิษในนักท่องเที่ยวมาเลเซีย ด้วยข้อมูลเหล่านี้ทำให้การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยวางนโยบายสนับสนุนอาหารชาวมุสลิม (ฮาลาล) ให้มีมากขึ้น และรณรงค์ให้ร้านอาหาร ประกอบอาหารที่ถูกสุขลักษณะมากขึ้น จนส่งผลให้นักท่องเที่ยวมาเลเซียเข้ามาเที่ยวที่ไทยเพิ่มมากขึ้น
“อีกหนึ่งข้อมูลด้านการท่องเที่ยวที่เราพบว่า ไอคอนสยาม กลายเป็นห้างที่นักท่องเที่ยวนิยมมาเที่ยวมากกว่าสยามพารากอน ซึ่งจากการสำรวจพบว่า สาเหตุที่นักท่องเที่ยวนิยมมาเที่ยวไอคอนสยามเพราะอาหารอร่อย อีกทั้งมีบรรยากาศริมน้ำที่สวยงามในแบบที่ห้างอื่นไม่มี และยังมีกิจกรรมที่หลากหลาย ตั้งแต่เดินเที่ยวชมบรรยากาศริมน้ำ การล่องแม่น้ำเจ้าพระยาหรือการชมวิถีชุมชนริมน้ำ เป็นต้น”
จะเห็นได้ว่า “ข้อมูล (Data)” ช่วยธุรกิจสามารถวางแผนกลยุทธ์และเตรียมความพร้อมได้อย่างง่ายดาย โดยเฉพาะในช่วงสถานการณ์โรคระบาดที่ผ่านมา ช่วยสร้างโอกาสให้ธุรกิจไทยสามารถขยายธุรกิจสู่ตลาดต่างประเทศ โดยทาง Wisesight ตั้งเป้านำพาธุรกิจไทยไปสู่ตลาดต่างประเทศอย่างน้อย 30 ราย ทั้งธุรกิจที่เป็นออฟไลน์และธุรกิจด้านดิจิทัล
“ปัจจุบันเราให้บริการข้อมูลในรูปแบบรายงานข้อมูล แต่ในกรณีที่ธุรกิจต้องการหาพันธมิตรในต่างประเทศ เราสามารถช่วยแนะนำพันธมิตรที่มีความพร้อมได้ แต่ไม่ใช่รูปแบบการให้คำปรึกษาในเชิงกลยุทธ์การตลาด เพราะการจัดเก็บข้อมูลผู้บริโภคและตลาด หลายประเทศจัดเก็บผ่านพันธมิตร ด้วยปัจจัยด้านวัฒนธรรมและกฎหมาย”
เรียกว่าเป็นเครื่องมือที่สำคัญสำหรับธุรกิจ ทั้งที่ดำเนินการในประเทศและเตรียมขยายไปสู่ตลาดต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อมูลพฤติกรรมผู้บริโภคและตลาด ที่ช่วยลดระยะเวลาการวางแผนของธุรกิจให้สั้นลง และยังช่วยให้ธุรกิจสามารถรับรู้ความต้องการของผู้บริโภคและตลาด เพื่อแก้ Pain Point ที่เกิดขึ้นได้อย่างตรงจุด
